آیا درمانی برای راه رفتن بیماران فلج مغزی وجود دارد؟ احتمال بهبود راه رفتن در بیماران فلج مغزی چقدر است؟ اگر شما نیز با این دسته از سوالات مواجه شده اید، ما در این مطلب به این پرسش ها پاسخ خواهیم داد. پس این مطلب را از دست ندهید و ما را تا انتها همراهی کنید.
فلج مغزی اختلالی است که با تحت تاثیر قرار دادن مغز، منجر به اختلال در حرکت بیمار می شود. در این بیماری بخشی از مغز به خواب رفته یا فلج می شود که نهایتا سبب فلج کامل یا جزئی عضله خواهد شد. این عارضه در دوران جنینی یا در بدو تولد (پیش از تولد، حین زایمان یا پس از تولد) اتفاق می افتد و دلیل رخ دادن آن، می تواند رشد غیر طبیعی و یا وارد آمدن آسیب به بخشی از مغز باشد. از جمله عوارض این بیماری می توان به تاخیر در مراحل رشد حرکتی کودک، عقب ماندگی ذهنی، اختلال در یادگیری و مشکلات شنوایی و بینایی اشاره نمود.
با بالا رفتن سن، آسیب مغزی موجود پیشرفت نمی کند، اما در صورت عدم درمان عوارض حرکتی پیشرفت کرده و به طور گسترده ای منجر به کاهش توانایی های حرکتی در فرد بیمار می شود. با وجود این که بیماری فلج مغزی به طور کامل و قطعی قابل درمان نیست، اما می توان با استفاده از فیزیوتراپی و روش های توانبخشی به بهبود علائم کمک کرد. هر چه درمان بیماری سریع تر آغاز شود، احتمال افزایش توانمندی های بیمار افزایش خواهد یافت. در ادامه این مطلب، دلایل ایجاد بیماری سی پی و راه های درمان را شرح خواهیم داد.
برای تهیه و خرید دستگاه تحریک الکتریکیه و مشاوره رایگان، با مجموعه تخصصی ارتوز و پروتز کاویان کلینیک با شماره تماس 02191008881 در ارتباط باشید.
چه عواملی منجر به بیماری فلج مغزی می شود؟
عوامل متعددی وجود دارد که منجر به بیماری سی پی در نوزادان می شود که در زیر به ذکر آن ها پرداخته ایم:
- وارد شدن آسیب به مغز در اثر حوادثی مانند سقوط کودک یا تصادفات رانندگی در ماه های اولیه تولد کودک
- مبتلا شدن به عفونت مغزی مانند آنسفالیت ویروسی و مننژیت باکتریایی
- زایمان زودرس یا زایمان طولانی
- تطابق نداشتن Rh خون مادر و جنین
- مبتلا شدن مادر به عفونت در دوران بارداری
- قرار گرفتن مادر در معرض مواد شیمیایی و مواد سمی در روران بارداری
- ایجاد اختلال در خون رسانی به مغز
- کم بودن وزن کودک
- رشد غیر طبیعی مغز
- خونریزی درون مغز
- داشتن فشار خون بالا در دوران بارداری
- اختلالات ژنتیکی
- سکته مغزی در دوران نوزادی یا جنینی
- چند قلویی
انواع فلج مغزی
فلج مغزی دارای 4 نوع اصلی می باشد که عبارتند از:
- فلج مغزی آتتوئید (دیس کینتیک): در این نوع فلج مغزی شاهد حرکات کنترل نشده، آرام و در هم پیچیده خواهیم بود. فلج آتتوئید همچنین مشکلاتی در حرکت پاها، مچ ها، دست ها و بازوها را ایجاد می کند که این امر سبب سختی در راه رفتن یا گرفتن اشیا می شود. از ذیگر عوارض این نوع فلج مغزی، می توان تاثیر بر عضله صورت که منجر به حرکت کج صورت می گردد اشاره نمود. کودکان مبتلا به این بیماری در صورت کنترل علائم، در دوران بزرگسالی زندگی بهتری را تجربه خواهند کرد. فیزیوتراپی و گفتار درمانی، از جمله روش های درمانی است که علائم این بیماری را بهبود می بخشد.
- فلج مغزی اسپاستیک: شایع ترین نوع سی پی، فلج مغزی اسپاستیک نام دارد. در این بیماری عضلات سفت شده و حرکات بیمار سخت به نظر می رسد. دلیل سفتی عضلات در بیماران فلج مغزی، ارسال پیام به عضلات از بخش آسیب دیده مغز می باشد. در برخی بیماران ممکن است به دلیل برگشتن پاها به داخل، فرد سی پی قیچی وار راه برود. در صورت عدم درمان، اثرات اسپاستیسیته در طول زمان افزایش خواهد یافت.
- فلج مغزی اتاکسیک: کم ترین نوع فلج مغزی، فلج مغزی اتاکسیک می باشد که از طریق تونوس عضلانی کم و نا هماهنگی حرکتی قابل تشخیص خواهد بود. دلیل ایجاد این بیماری، وارد آمدن آسیب به مخچه که در انتهای مغز قرار گرفته است می باشد. از جمله مشکلاتی که در این نوع فلج مغزی برای بیمار ایجاد می شود، می توان به مشکل و اختلال در بلع، راه رفتن، حرکات چشم، گفتار و نوشتن اشاره نمود.
- فلج مغزی ترکیبی یا در هم آمیخته: در صورتی که چندین بخش مغز دچار آسیب شود، فرد بیمار مبتلا به ترکیبی از فلج های مغزی خواهد شد که از شایع ترین آن، می توان به فلج مغزی اسپاستیک و دیس کینتیک اشاره نمود، اما احتمال ترکیب هر نوع فلج مغزی دیگر وجود دارد. از علائمی که کودکان فلج مغزی ترکیبی تجربه می کنند، می توان حرکات غیر ارادی، عضلات سفت، مشکلات شناختی، تشنج، اختلال گفتاری و شنوایی، مشکل در بلع، افتادگی و کجی صورت و تنبلی چشمی را نام برد.
پزشک پس از بررسی و ارزیابی شرح حال و انجام برخی معاینات بدنی و در برخی مواقع تصویر برداری و سایر آزمایشات، به تشخیص نوع فلج مغزی می پردازد.
نشانه های فلج مغزی در کودکان و بزرگسالان
از جمله علائمی که در افراد مبتلا به فلج مغزی شاهد خواهیم بود، می توان به ضعف در کنترل عضلات، ناتوانی در استفاده از عضلات، حرکات تشنجی، ناتوانی ذهنی و رشد نا پیدا اشاره کرد. در ادامه برخی از علائم بالینی فلج مغزی را شرح خواهیم داد:
- تونوس عضلانی: ضعف کنترل عضلانی، موجب دشوار شدن کارهای ساده مانند راه رفتن، نشستن و گرفتن اشیا خواهد شد.
- رفلکس ها: افراد مبتلا به بیماری فلج مغزی به احتمال زیاد واکنش های رفلکسی غیرعادی نظیر رفلکس پشتی گالانت، رفلکس چنگ زنی کف دست و تونیک رفلکس نامتقارن و متقارن را خواهند داشت. البته گاهی اوقات نوزادان، رفلکس های دیگری را تجربه می کنند که به طور معمول تا 5 ماهگی برطرف خواهد شد.
- هماهنگی و کنترل حرکات: با وجود محدودیت هایی که در هماهنگی و کنترل حرکات کودک وجود دارد، اما این موارد در مواجه با موقعیت های استرس زا و دستپاچگی تشدید خواهد شد. مشکل عدم هماهنگی و کنترل، علائمی مانند راه رفتن با گام های بلند، کج راه رفتن و کشیدن پا به هنگام راه رفتن را به همراه خواهد داشت.
- مشکل در حرکات دهانی: ایجاد اختلال در حرکات انقباضی عضلات صورت، موجب مشکل در ارتباطات فرد بیمار می شود. این مسئله بر روی بلع، نفس کشیدن، بستن دهان و غذا خوردن نیز موثر است.
چگونه راه رفتن بیماران فلج مغزی را بهبود ببخشیم؟
بیماری فلج مغزی در هر فرد ممکن است بخش های مختلف بدن را تحت تاثیر قرار دهد و از خفیف تا شدید متغییر باشد. اختلالات حرکتی ایجاد شده در بیماران cp در صورتی که خفیف تا متوسط باشد، با کمک شل کننده های عضلانی، فیزیوتراپی، ارتزها و تزریق بوتاکس قابل کنترل خواهد بود. در ادامه تکنیک ها و روش هایی را ذکر خواهیم کرد تا استقلال عملکردی فرد فلج مغزی به حداکثر برسد و زندگی رضایت بخشی را تجربه کند.
- مدیریت اسپاستیسیتی: اکثر افراد مبتلا به cp، دچار فلج مغزی اسپاستیک می شوند که تون عضلانی بالا را به همراه دارد. این بیماری که منجر به کشیده شدن لگن، زانو یا مچ پا به سمتی خاص می شود، در صورت عدم کنترل و درمان، موجب به خطر افتادن توانایی راه رفتن و پیشرفت بیماری در طول زمان می شود. شل کننده های عضلانی یا بوتاکس، تسکین دهنده موقت تون عضلانی می باشند تا فرد سی پی بتواند تمرکز بیشتری بر روی جلسات فیزیوتراپی خود داشته باشد و بهبود طولانی مدت حاصل شود.
- فیزیوتراپی: فیزیوتراپیست با بررسی توانایی های عملکردی کودک، تمرینات و ورزش های شخصی را برای کودک آماده کرده تا علاوه بر به حداکثر رساندن دامنه حرکتی کودک، به بلندتر کردن ماهیچه های سفت و تقویت ماهیچه های کم استفاده کمک نماید. توصیه فیزیوتراپیست به برخی از بیماران آب درمانی می باشد، زیرا شناور بودن در آب به تسهیل راه رفتن صحیح کمک کرده و سبب تقویت ماهیچه ها خواهد شد. اگر قصد دارید هر چه سریع تر کودک سی پی خود را به زندگی روزمره بازگردانید و شاهد بهبود در راه رفتن او باشید، علاوه بر جلسات فیزیوتراپی باید ورزش های خانگی توصیه شده توسط فیزیوتراپیست را به طور منظم و مکرر انجام دهید. حرکات تکراری و هدفمند، موجب تحریک مداوم مغز شده و نهایتا الگوی حرکتی را بهبود می بخشد.
- استفاده از ارتز: علاوه بر انجام جلسات فیزیوتراپی، با استفاده از ارتزهایی نظیر بریس ها، گچ ها و آتل ها، می توان وضعیت بدنی نا مطلوب را کاهش داد و حرکات نا خواسته و غیر ارادی را محدود کرد. حفظ فرم بدن از طریق ارتزها به تحرک طولانی مدت کمک خواهد کرد.
- درمان دارویی: استفاده از شل کننده های عضلانی نظیر باکلوفن، به کاهش موقتی اسپاستیسیتی کمک کرده و فعالیت بیش از حد عضلات را کنترل می کند. به دلیل فرم خوراکی این داروها، کل بدن تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. البته می توان دارویی مانند باکلوفن را به مایع نخاعی که به طور مداوم در تمام روز پمپ می شود، تزریق کرد.
- جراحی: در صورتی که تمامی روش های ذکر شده با شکست مواجه شود، به عنوان آخرین راه جراحی توصیه می شود. جراحی های مختلفی از جمله طویل سازی عضلات نزدیک کننده پا (edductor lengthening) و selective dorsal rhizotomy انجام می شود که به کاهش اسپاستیسیتی کمک می کنند.
- کاردرمانی: با وجود این که روش های درمانی ذکر شده کاهش دهنده اسپاستیسیتی هستند، اما راه رفتن صحیح را به بیمار نخواهند آموخت. به همین دلیل جهت اصلاح راه رفتن بیمار سی پی، کاردرمانی پیشنهاد می شود. در کاردرمانی تمرکز بر روی تقویت عضلات کمتر استفاده شده، کشش عضلات سفت و فعال سازی نوروپلاستیسیته می باشد. به دلیل سطح انعطاف پذیری بالاتر در مغزهای جوان تر، هر چه زودتر اقدام به درمان و مدیریت فلج مغزی کنید.
برای تهیه و خرید دستگاه تحریک الکتریکیه و مشاوره رایگان، با مجموعه تخصصی ارتوز و پروتز کاویان کلینیک با شماره تماس 02191008881 در ارتباط باشید.
سخن پایانی
در برخی از بیماران فلج مغزی، فرد در راه رفتن دچار مشکل بوده و در برخی دیگر این بیماری بر توانایی راه رفتن تاثیری نخواهد گذاشت. وجود این اختلالات و شدت آن، بستگی به محل آسیب مغزی دارد. خوشبختانه امروزه با کمک روش هایی که پیش از این ذکر شد و به لطف سازگاری بالای مغز، می توان به بهبود راه رفتن در بیماران فلج مغزی امیدوار بود. در صورتی که نیاز به هر گونه ارتوز و پروتز برای افراد سی پی دارید، می توانید به کلینیک با سابقه کاویان مراجعه کرده و از خدمات بی نظیر این کلینیک بهره مند شوید.
مجموعه تخصصی ارتوز و پروتز کاویان کلینیک با بیش از 10 سال سابقه در زمینه ساخت انواع اعضاء مصنوعی و کمک حرکتی همراه شما عزیزان خواهد بود. برای مشاوره رایگان با شماره 91008881 -021 در ارتباط باشید.
با ما در ارتباط باشید
بدون نظر