یکی از مشکلات ناشی از دیابت، گردش خون ضعیف می باشد که احتمال ایجاد زخم پای دیابتی و نهایتا قطع پا را افزایش خواهد داد. در این مطلب به شرح عوامل ایجاد زخم پای دیابتی و جلوگیری از قطع پا دیابتی خواهیم پرداخت. از جمله عوارض سخت و دردناک بیماری دیابت، قطع عضو می باشد. با وجود این که این مشکل در تعداد کمی از بیمارن رخ می دهد، به دلیل شیوع بالای دیابت در میان افراد، باید این بیماری را جدی گرفت و جهت درمان آن سریعا اقدام کرد. هدف از نگارش این مطلب، آشنایی شما عزیزان با بیماری دیابت و ارائه روش هایی جهت پیشگیری از قطع پای دیابتی می باشد. پس این مطلب را از دست ندهید.
مجموعه تخصصی ارتوز و پروتز کاویان کلینیک با بیش از 10 سال سابقه در زمینه ساخت انواع اعضاء مصنوعی و کمک حرکتی همراه شما عزیزان خواهد بود. برای مشاوره رایگان با شماره 91008881 -021 در ارتباط باشید. با ما در ارتباط باشید
چه عواملی سبب قطع پای دیابتی می شود؟
دیابت نوعی بیماری مزمن است که در صورت دچار شدن به آن، باید سریعا درمان را آغاز کرد، زیرا در صورت عدم درمان و کنترل دیابت در طولانی مدت، فرد با مشکلات متعددی مواجه خواهد شد. قطع عضو یکی از عوارض ناشی از دیابت می باشد که خوشبختانه همه بیماران آن را تجربه نخواهند کرد. رعایت کردن تمهیدات در این بیماری و افزایش بیش از حد میزان قند خون، خطر قطع عضو را افزایش خواهد داد. به طور کلی عوامل موثر بر قطع پا در بیماران دیابتی عبارتند از:
- عدم کنترل سطح قند خون و افزایش بیش از حد آن
- استعمال دخانیات و سیگار
- میخچه و پینه پا
- گردش خون ضعیف در بدن
- وجود آسیب عصبی در پا
- سابقه قطع عضو یا زخم پا در گذشته
- سابقه بیماری های کلیوی
- وجود مشکلات بینایی
- فشار خون بالا
در ادامه به شرح دو عامل افزایش دهنده خطر قطع پای دیابتی خواهیم پرداخت.
جریان خون ضعیف
در گردش خون ضعیف که نوعی بیماری عروقی محسوب می شود، خون به طور موثر به پاهای فرد نرسیده و این امر سبب دشواری در بهبود زخم پای دیابتی خواهد شد. گردش خون ضعیف در بیمارانی با قند خون بالا سبب کند شدن فرآیند بهبود زخم پای دیاتبتی شده و در نتیجه زخم پا عفونت خواهد کرد و در صورت عدم درمان، قطع پا ضرورت می یابد.
آسیب های عصبی
از دیگر عوامل موثر بر قطع پا در بیماران دیابتی، آسیب عصبی در پا می باشد که سبب از بین رفتن احساس در پاهای بیمار خواهد شد. کاهش احساس در پاهای بیمار، احتمال زخم در پای این دسته از افراد را افزایش خواهد داد. معمولا زخم های ایجاد شده در این بیماران دردی را به همراه نداشته و دارای ترشحات و بعضا عفونت می باشد. عدم کنترل این موارد سبب عوارض جبران ناپذیری از جمله قطع پا خواهد شد.
علائم هشداردهنده پیش از قطع پای دیابتی
گاهی اوقات به جهت حفظ جان و سایر اعضای بدن بیمار، انجام قطع پای دیابتی امری اجتناب ناپذیر خواهد بود. در واقع می توان گفت که برخی از علائم نشان دهنده نزدیک شدن به شرایط بحرانی می باشد و عدم درمان سریع آن، منجر به قطع عضو خواهد شد. در ادامه به علائمی که هشدار دهنده اوج خطر بیماری دیابت است خواهیم پرداخت تا در صورت مشاهده این علائم خطرناک که زمینه ساز قطع پای دیابتی می باشند، جهت درمان اقدام نمایید. این علائم عبارتند از:
- ایجاد زخم باز و عمیق در پا یا خونریزی در آن ها
- وجود لکه های تیره یا برجستگی های گوشتی در کف پا
- عدم بهبود زخم پس از گذشت 1 الی 2 هفته و بزرگ شدن زخم بیش از 2 سانتی متر
- تغییر رنگ پوست و سرخ شدن پا
- بد بو شدن پا
- تورم و احساس گرمی در نقطه خاصی از پا
- ناخن های فرو رفته
- تاول زدن پا
- مشکل پای ورزشکار
همان طور که گفته شد با مشاهده هر یک از علائم ذکر شده در طول بیماری دیابت، سریعا به پزشک متخصص مراجعه نمایید تا از پیشرفت بیماری و قطع پا پیشگیری نمای
پیامدهای ناشی از قطع عضو در بیماران دیابتی
عوارض ناشی از بیماری دیابت نظیر زخم یا قطع پا، کیفیت زندگی بیماران را تحت تاثیر قرار داده و علاوه بر ایجاد بار اقتصادی بر این بیماران، سبب اختلال در روند زندگی فرد نیز خواهد شد. بنابراین هدف پزشکان در بیماران دیابتی، پیشگیری از ایجاد زخم پا و در نتیجه آن قطع عضو می باشد. در صورت ضرورت یافتن قطع پا دیابتی، جراحان این عمل را به عنوان یک عمل ترمیمی انجام خواهند داد تا حد امکان بیماران بدون پروتز قادر به انجام امور باشد یا با کمک پروتز عملکردهای پیش از پروتز بازیابند. عواملی نظیر زمان انجام جراحی، تکنیک جراحی و برنامه توانبخشی در سطح قطع عضو و انجام جراحی نقش تعیین کننده ای خواهد داشت. از دیگر پیامدهای ناشی از قطع پای دیابتی، می توان به افزایش احتمال قطع عضو مجدد پس از یک دوره 1.5 تا 2 ساله از اولین قطع عضو اشاره کرد. بنابراین حتی قطع عضوهای جزئی به دلیل ایجاد اختلال در ساختار پا، بیمار را مستعد قطع عضو دوباره خواهد کرد. همچنین قطع عضو، احتمال مرگ و میر را افزایش می دهد، به گونه ای که طبق تحقیقات انجام شده، حدود 40 درصد از بیماران مبتلا به دیابت ناچار به قطع عضو شده اند، پس از گذشت 5 سال با مرگ مواجه خواهند شد.
روش های پیشگیری از قطع عضو در بیماران دیابتی
با توجه به پیامدهای ناگوار قطع پای دیابتی، پیشگیری از آن، از اهمیت بالایی برخوردار است. در اکثر بیماران به کارگیری نکات کاربردی و ساده، پیشگیری از قطع پا را امکان پذیر کرده است. در ادامه این روش ها را شرح داده ایم:
مراقبت های روزانه از پاها
از جمله نکات مراقبتی از پای دیابتی که باید آن را در فعالیت های روزمره خود جای دهید عبارتند از:
- بررسی روزانه پاها: هر روز تمامی نقاط پا نظیر انگشتان، بین انگشتان، کف پا، کنار و پاشنه پا را مورد بررسی قرار دهید. اگر بررسی و مشاده برخی از نقاط پا برایتان دشوار است، می توانید از آینه استفاده کنید یا از اعضای خانواده کمک بگیرید. در صورت مشاهده هر گونه تاول، زخم، قرمزی، کبودی و … در پا، سریعا پزشکتان را در جریان بگذارید.
- شستشوی پاها: هر روز با استفاده از آب ولرم و صابون به شستشوی پاها بپردازید. نکته حائز اهمیت در این خصوص، دمای آب می باشد؛ داغ بودن بیش از حد آب سبب آسیب به پوستتان خواهد شد. بنابراین از آن جایی که ممکن است به دلیل دیابت قادر به حس کردن دمای آب نباشید، دمای آب را با دست بسنجید.
- خشک کردن پاها: اجازه ندهید که پاهایتان خیس بماند، زیرا مرطوب بودن پوست، سبب عقونت سریع تر می شود.
- نرم کردن پوست خشک: در صورتی که پوست پاهیتان بیش از حد خشک شده است، به جهت پیشگیری از ترک خوردن و نفوذ باکتری به پوست، از یک نرم کننده یا روغن استفاده کنید، اما نرم کننده را بین انگشتان نکشید.
پانسمان زخم دیابت و نحوه شستشو و پانسمان زخم دیابتی چگونه است؟
کنترل قند خون
بهترین و مهم ترین نکته جهت پیشگیری از قطع عضو در بیماران دیابتی، کنترل قند خون می باشد. داشتن یک رژیم غذایی سالم، انجام ورزش روزانه، اندازه گیری مرتب قند خون و مصرف داروهای لازم، در کنار کنترل قند خون، از بروز مشکلاتی نظیر زخم یا قطع پا دیابتی پپیشگیری خواهد کرد.
کوتاه کردن و مراقبت از ناخن های پا
مراقبت از ناخن از دیگر اقدامات مرسوم میان بیماران دیابتی می باشد. اگر خودتان می توانید مرتبا ناخن های پا را کوتاه نمایید، اما در صورتی که به دلیل دیابت دچار مشکلات بینایی، مشکلاتی در عصب یا تغییر در گردش خون پاها شده اید، از اعضای خانواده یا دوستانتان کمک بگیرید. جهت مراقبت صحیخ از ناخن های پا، موارد زیر را نیز به کار گیرید:
- ابتدا ناخن های پا را شسته و سپس اقدام به گرفتن آن ها نمایید.
- به جهت پیشگیری از فرو رفتن ناخن در گوشت، آن ها را به صورت صاف کوتاه کنید.
- کناره های ناخن را با کمک سوهان تمیز کنید.
پوشیدن کفش مناسب
پس از ابتلا به دیابت، تهیه کفش راحت و طبی بسیار حائز اهمیت است. در تهیه کفش مناسب دیابت، موارد زیر را در نظر بگیرید:
- کفش هایی را تهیه نمایید که موجب وارد شدن فشار اضافی به پاها نشده و دارای کفی طبی باشد.
- از پوشیدن کفش های پاشنه بلند و باریک و کفش های تنگ خودداری کنید.
- در هنگام خرید کفش به جنس آن توجه کنید، زیرا کفش های تولید شده از پلاستیک، تنفس لازم را برای پا مهیا نخواهند کرد.
- کفش موزد نظر خود را به مراکز ارتوپدی فنی سفارش دهید تا کاملا مطابق با سایز پا و مشکل پای شما طراحی و تولید گردد.
تهیه کفش پای دیابتی از بهترین مرکز ارتوپدی
در صورتی که به بیماری دیابت مبتلا شده اید و در پی بهترین کلینیک ارتوپدی فنی جهت سفارش کفش دیابتی متناسب با فرم پای خود هستید، ما به شما کلینیک کاویان طب را توصیه می کنیم. در کلینیک کاویان طب جهت ساخت کفش های دیابتی از بهترین و باکیفیت ترین متریال استفاده می شود تا ضمن ایجاد تنفس مناسب برای پاها، پا دچار آسیب نشود. قطعا تهیه این کفش ها از مراکز ارتوپدی فنی بسیار بهتر و استاندارتر از نمونه های موجود در بازار می باشد. پس بهترین کفش طبی مناسب بیماریتان را از این کلینیک تهیه نمایید و به بهبود هر چه سریع تر بیماری خود کمک نمایید.
نتیجه نهایی
یکی از رایج ترین بیماری هایی که امروزه برخی از افراد با آن دسته و پنجه نرم می کنند دیابت است. همان طور که می دانید این بیماری عوارض بسیاری را به همراه دارد و زمینه ساز مشکلات جبران ناپذیری از جمله قطع پا می باشد. توجه به علائم هشداردهنده این بیماری و به کارگیری نکات ذکر شده در این مطلب به پیشگیری از قطع پا دیابتی کمک خواهد کرد. در کنار داشتن رژیم غذایی سالم جهت کنترل قند خون و بررسی روزانه پا، تهیه کفش های طبی مناسب دیابت به پیشگیری از قطع پا کمک شایانی خواهد کرد. بنابراین می توانید کفش مناسب بیماری دیابتی را از کلینیک کاویان طب تهیه کنید.
