هزاران سال است که انسان بر روی این کره خاکی زندگی میکند. تمدن بشری روز به روز در حال پیشرفت و کسب موفقیتهای جدیدی است که با هدف رفاه حال آدمی صورت میپذیرد. گاهی اوقات سهل انگاری بشر در استفاده از این امکانات، منجر به وقوع اتفاقات ناگواری میگردد. هنگامی که تصادفی رخ میدهد، احتمال آسیب به افراد حاضر در محل بسیار بالاست. وقتی فردی یکی از اعضای بدن خود را طی رخداد حادثهای از دست میدهد، شرایط زندگی وی دستخوش تغییرات میگردد و طبیعتا پذیرش این اتفاق برایش سخت خواهد بود. فرد حادثه دیده می بایست با شرایط روحی و جسمانی ناشی از این رخداد کنار بیاید. (قدم زدن با پروتز)
برای فردی که به تازگی یکی از پاهایش را از دست داده است، داشتن انگیزه برای راه رفتن و بازگشت به زندگی عادی بسیار دشوار است. او نه تنها باید با مشکلات روحی و روانی کنار بیابد، بلکه باید راه رفتن با شرایط جدید را نیز یادگیرد. هرچقدر راه رفتن با پروتز سخت باشد، باید آن را انجام داد. ایستادن باید حداقل 10دقیقه بدون کمک باشد تا بتوانیم مرحله بعدی یعنی آموزش راه رفتن را آغاز کنیم.
در ادامه این مطلب اطلاعاتی برای افرادی که برای اولین بار میخواهند با پروتز راه بروند، ارائه میدهیم.
پای پروتزی
به منظور یادگیری نحوه راه رفتن با پروتز برای فردی که به تازگی دچار نقص عضو شده است، تجهیزات کمک حرکتی نظیر عصاهای زیر بغل استفاده میشود. با استفاده از این تجهیزات فرد میآموزد که چگونه وزن خود را روی پای پروتزی اش بیاندازد و به راه رفتن با عصاهای زیربغل عادت کند. ممکن است قدم زدن با پروتز پروسه ای زمان بر باشد اما بسیار مهم است. در ابتدا سعی کنید به کمک عصاهای زیر بغل نحوه ایستادن و انداختن وزن روی پروتز را یاد بگیرید.
یادگیری نحوه ایستادن به کمک پروتز
عصاهای زیر بغل را با دو دست خود گرفته و بایستید، یک مرتبه وزن خود را روی یک پا و یک مرتبه روی پای پروتزی بیاندازید. پس از آن همین ترتیب را با یک دست و در مرحله بعدی با چند انگشت امتحان کنید. در آخر باید بتوانید بدون کمک وسیله ای روی پای خود بایستید.
آغاز یادگیری قدم زدن با پروتز
وقتی که توانستید به خوبی روی پای پروتزی خود بایستید، تمرینات یادگیری قدم زدن با پای پروتزی آغاز میگردد. دو میله موازی یا هر وسیله کمکی دیگر را با دو دست نگه دارید. وزنتان را روی پا بیاندازید سپس پای پروتزی را به سمتی بکشید و وزنتان را روی آن قرار دهید.
در مرحله بعدی پای دیگر را به پای پروتزی نزدیک کرده و این مراحل را تا جایی که بتوانید بدون وسیله کمکی قدم بردارید، ادامه دهید.
راه رفتن به کمک پروتز
تا بدین جا یادگرفتید که چگونه روی پای پروتزی خود ایستاده و قدم بردارید. اگر تا بحال برای راه رفتن از چوب زیربغل استفاده کرده اید، پس استفاده از پروتز برای راه رفتن، برایتان کار دشواری نخواهد بود. زمانی که برای اولین بار با پروتز راه بروید، متوجه خواهید شد که پروتز و شکل توزیع وزن آن شباهتهای زیادی با عصای زیر بغل دارد.
دو میله موازی را گرفته، سپس با پای پروتزی یک قدم به جلو رفته و پس از آن وزن خود را روی پای پروتزی بیاندازید و با پای سالم قدمی رو به جلو بردارید. در مرحله بعد وزن را روی پای سالم انداخته و حرکت قبلی را با پای پروتزی خود تکرار کنید. دقت داشته باشید در هر مرحله دقیقا وزن روی کدام پا باید بیاندازید. همانند تمرینات قبلی نیاز است به مرور استفاده از دست و انگشتان را کم کنید. همچنین سعی کنید در تمام مراحل تعادل خود را حفظ نمایید.
راه رفتن روی پله، سرازیری و سراشیبی به کمک پروتز
تکنولوژی ساخت پروتزها همگام با گسترش علم روز، به پیشرفتهای چشمگیری دست یافت. علارغم تمام این پیشرفتها، این قطعات مشکلاتی نیز دارند. یکی از مشکلات پروتز پا، ثابت شدن مفاصل مچ پای آنها در یک زاویه مشخص است. این امر موجب میگردد تا مچ پا همیشه در یک حالت ثابت و ایستاده قرار بگیرد. ممکن است این امر راه رفتن روی پلهها، قدم زدن بر سرازیری یا سراشیبی را برای فرد دشوار و دردناک کند. ولی از طرفی ثبات زیادی را در راه رفتن در سطوح هموارایجاد میکند.
با توجه به این مورد، حرکت در مسیرهای شیب دار و بالا پایین رفتن از پلهها نیاز به تعادل داشته، تا از تلوتلو خوردن فرد در مسیر جلوگیری شود. برای اینکه مطمئن شوید پایتان هنگام حرکت محکم در جای خود گذاشته میشود، تا جایی که امکان دارد وزن خود را روی آن بیاندازید. به طوری که اطمینان داشته باشید زمانی که پای پروتزی را از زمین بلند کردید، پای دیگر با زمین فاصله نداشته باشد.
بهبودی
قدم زدن با پایی که دچار آسیب دیدگی جزئی شده است آسان نخواهد بود، چه برسد به پروتزی که مصنوعی بوده و قرار است کار همان پا را انجام دهد. امکان دارد پروسه راه رفتن شما با استفاده از پروتز زمان بر باشد و حتی پیشرفتتان به کندی صورت گیرد. مسیر بهبودی مراحل متعددی دارد که هر کدام چالش ها و دشواریهای خاص خود را دارد. وجود درد هنگامی که در حال یادگیری راه رفتن با پروتز هستید، امری عادی است. اما جای گرانی نیست! زیرا بدن در حال سازگاری با پروتز و شرایط جدید است. صحبت با دوستان، خانواده و مشاور میتواند از بار روانی این موضوع کاسته و حتی انگیزه فرد را افزایش دهد. از این رو مراجعه به یک مشاور و متخصص می تواند در تسریع روند بهبودی، موثر باشد.