بیرونی ترین و مهم ترین انگشت دست، انگشت شست می باشد که قطع آن محدودیت های بسیاری را به همراه خواهد داشت. در این مطلب به شرح عوارض ناشی از قطع شست و انواع پروتزهای مناسب آن خواهیم پرداخت.
قطع انگشت شست دست، عارضه ای است که موجب ایجاد ناتوانی در فرد شده و زندگی وی را از جهات مختلفی تحت تاثیر قرار خواهد داد. به هم دلیل در حیطه توانبخشی، درمان عارضه ایجاد شده در این دسته از افراد از اهمیت بالایی برخوردار است. با ما در این مطلب همراه باشید تا به طور کامل به شرح آناتومی انگشت شست و پروتزهای موجود بپردازیم.
مرکز تخصصی ساخت پروتز انگشت دست کاویان کلینیک با بیش از10 سال سابقه در زمینه ساخت انواع اعضاء مصنوعی و کمک حرکتی همراه شما عزیزان خواهد بود. برای مشاوره رایگان با شماره 91008881 -021 در ارتباط باشید. با ما در ارتباط باشید
پس از بروز هر حادثه ای و آسیب دیدگی انگشتان، پزشکان تمامی تلاش خود را به کار می گیرند تا از قطع شست یا قطع سایر انگشتان دست جلوگیری کنند. خوشبختانه امروزه با پیشرفت هایی که در این زمینه صورت گرفته است، عملکرد انگشتان دست با اثر گذاری بالا حفظ می شود، اما گاهی مواقع آسیب دیدگی انگشتان به حدی زیاد است که عدم قطع آن، سلامت فرد را به خطر خواهد انداخت. بنابراین در این صورت عمل قطع شست یا انگشت ضرورت می یابد. در ادامه به شرح دلایل قطع انگشت شست یا انگشتان دست خواهیم پرداخت.
آسیب شدید
آسیب دیدن انگشتان بر اثر تصادفات رانندگی، بریدگی انگشت در هنگام کار و سوختگی از جمله مواردی است که جراحت های شدیدی را به جای خواهد گذاشت که حتی با تمام تلاش تیم پزشکی، بهبودی حاصل نخواهد شد. بنابراین فرد می بایست ناحیه آسیب دیده را قطع کند تا از آسیب به سایر نقاط بدن پیشگیری نماید.
گردش خون ضعیف
بیماری شریان محیطی که در طی آن شریان ها آسیب دیده یا باریک شده اند، سبب گردش خون ضعیف در اندام ها شده که آسیب به بافت و اندام هایی مانند انگشتان شده و احتمال قطع عضو را افزایش می دهند.
عفونت های شدید و غیر قابل درمان
ایجاد زخم آلوده در انگشت شست، یا سایر نقاط بدن، ممکن است منجر به عفونت شود که به جهت مقابله با آن، آنتی بیوتیک تجویز خواهد شد، اما در صورتی که عفونت بهبود نیاید، می تواند بافت مرده را ایجاد کند که قطع عضو را به همراه خواهد داشت.
دیابت، تومور سرطانی، سرما زدگی و ضخیم شدن بافت عصبی از دیگر عواملی است که احتمال قطع عضو را افزایش می دهد.
نقش انگشت شست و محدودیت های ایجاد شده پس از قطع آن
بر خلاف سایر انگشتان دست، انگشت شست از دو بند تشکیل شده و از مهم ترین انگشتان دست جهت انجام فعالیت های روزانه محسوب می شود. انگشت شست که پولکس نیز نامیده می شود، به دلیل تفاوت در آناتومی با سایر انگشتان، امکان حرکت و عملکردهای متفاوتی را برای فرد فراهم می کند. مخالف بودن این انگشت موجب قرار گیری آن در مقابل چهار انگشت دیگر شده و این امر سبب نگه داشتن اشیا خواهد شد. با استناد به شواهد، می توان کفت که ۴۰ درصد از عملکردهای دست توسط انگشت شست صورت می گیرد.
عملکرد انگشت شست
کمک به گرفتن اشیا را می توان از جمله مهم ترین و اصلی ترین عملکردهای انگشت شست دانست. همچنین انگشت شست انجام حرکت هماهنگ را جهت استفاده دقیق از دست تسهیل کرده و با داشتن موقعیت منحصر به فرد و طول مناسب، تماس با اشیا و انجام امور را امکان پذیر می کند. فراهم نمودن مهارت و قدرت برای انجام این اعمال، به کمک ماهیت مخالف شست و عضلات تنار صورت می گیرد. بنابراین در صورت قطع عضو شست، فرد با محدودیت هایی نظیر عدم کنترل اجسام سنگین یا اجسام کوچک و ظریف مواجه خواهد شد و فرد در انجام ورزش هایی نظیر بدنسازی و بلند کردن وزنه و نوشتن با خودکار دچار مشکل می شود.
کمک های اولیه انگشت شست قطع شده
در صورتی که در طی حوادثی قطع انگشت رخ دهد، اقدامات زیر را باید انجام داد تا حد ممکن بتوان انگشت قطع شده را پیوند داد. این اقدامات به شرح زیر می باشند:
پس از قطع شست یا قطع سایر انگشتان باید انگشت قطع شده را درون باندی مرطوب قرار داد، اما توجه کنید که به هیچ عنوان انگشت را به طور مستقیم در آب قرار ندهید.
یکی از محلول های مناسب برای مرطوب نگه داشتن انگشت، محلول سالین می باشد، اما به شرطی که تنها یک پارچه یا حوله به محلول آغشته شود و سپس انگشت میان آن قرار گیرد. ( در این مورد نیز از غوطه ور کردن انگشت درون محلول سالین خودداری کنید)
پس از انجام مراحل بالا باید انگشت قطع شده را درون محفظه استریل قرار دهید و درون یخ بگذارید. (از تماس مستقیم انگشت با یخ جدا پرهیز کنید)
همچنین از آن جایی که یخ خشک سبب آسیب به بافت انگشت می شود، به هیچ عنوان آن را مورد استفاده قرار ندهید.
نکته حائز اهمیت در این خصوص، زمان رساندن بیمار و انگشت قطع شده به بیمارستان می باشد. در صورتی که ۱۲ ساعت از قطع انگشت گذشته باشد، عمل پیوند انگشت انجام نمی شود.
جراحی پیوند انگشت شست
جراحی پیوند انگشت یک پروسه پیچیده و چند مرحله ای می باشد که مراحل آن عبارتند از:
جدا کردن بافت آسیب دیده و حفظ بافت سالم عضله و استخوان تا حد ممکن
برش دادن استخوان های بخش باقی مانده و قطع شده به جهت رشد مجدد آن ها پس از پیوند
استفاده از پیچ و مهره های فلزی جهت نگه داشتن استخوان ها در جای خود
پیوند اعصاب و عروق خونی پس از متصل کردن استخوان ها
قرار گیری عضلات و تاندون ها در محل اصلی خود
در مرحله آخر پیوند پوست ناحیه آسیب دیده صورت می گیرد.
شایان به ذکر است که تمامی افراد دچار قطع شست یا قطع انگشتان دست، کاندیدای مناسبی جهت پیوند نبوده که در این صورت به جهت بازیابی عملکردی توانایی های فرد، تهیه پروتز انگشت شست ضرورت می یابد که در ادامه به شرح انواع این پروتزها خواهیم پرداخت تا افراد دچار قطع شست، به راحتی قادر به انجام امور روزانه خود باشند.
پروتز انگشت شست
همان طور که گفته شد در صورتی که پس از قطع شست جراحی پیوند عضو ممکن نباشد، تهیه پروتز انگشت شست به جهت تسهیل انجام امور روزانه ضروری می باشد. خوشبختانه با پیشرفت های فناورانه ددر زمینه پروتزها، بر خلاف گذشته شاهد پروتزهایی با عملکردهای بالا هستیم. به طور کلی از انواع پروتز انگشت شست و سایر انگشتان دست می توان به موارد زیر اشاره نمود:
پروتزهای غیر فعال
پروتزهای بادی پاورد یا پروتزهای فعال با نیروی بدن
پروتزهای فعال با انرژی الکتریکی
پروتزهای هیبریدی
پروتزهای مخصوص فعالیت
با توجه به وجود انواع پروتزهای انگشت شست یا سایر انگشتان دست، برخی از افراد مایل به تهیه پروتز انگشت نبوده که این افراد باید به عواقب عدم استفاده از پروتز و استفاده بیش از حد از انگشتان سالم توجه کنند. بنابراین پیش از هر گونه تصمیم حتما با پزشک متخصص در این زمینه مشورت نمایید و از عواقب آن مطلع شوید.
برای آن دسته از افرادی که دچار قطع شست شده اند، پروتزهای غیر فعالی ساخته می شود که قابلیت گرفتن اشیا را داشته باشد. بنابراین این پروتزها به انجام امور روزمره کمک خواهند کرد، اما در انجام برخی امور روزمره با مشکل مواجه خواهند شد. در صورت تمایل فرد، طرح و رنگ مورد نظر فرد بر روی پروتز طراحی خواهد شد.
پروتز انگشت سیلیکونی
یکی از متریال های معروف و کارآمد در ساخت پروتز انگشت، سیلیکون می باشد که با پوست دست سازگاری بالایی داشته و به دلیل کیفیت بالای آن مورد استفاده قرار می گیرد. از ویژگی های این پروتزها می توان مقاوم بودن در برابر دما و اشعه فرابنفش و آسان بودن در تمیز کردن اشاره نمود. در صورتی که دستورالعمل های لازم جهت تمیز کردن پروتزهای سیلیکونی را به طور دقیق به کار گیرید، هیچ گونه لکه ای بر روی پروتز باقی نخواهد ماند.
پروتز فعال با نیروی بدن
پروتز تحت کنترل با کابل، پروتز فعال شونده توسط مفصل و پروتز فعال شونده توسط مچ دست، از جمله پروتزهای فعال با نیروی بدن می باشد که دارای ظاهری پیشرفته و دوام بالا هستند. از مزیت های این پروتز می توان به کنترل مستقیم پروتز توسط بخش باقی مانده دست اشاره نمود که به حرکت طبیعی پروتز کمک شایانی خواهد کرد.
پروتزهای دست با انرژی الکتریکی
به جهت ایجاد حرکت در پروتز، موتورهایی درون انگشت شست و سایر انگشتان قرار داده می شود که با کمک الکترودهای حساس، به شناسایی حرکت عضلات باقی مانده دست کمک می کند. این پروتزها را نیز همانند پروتزهای غیر فعال می توان با رنگ مورد نظر خود سفارش داد.
پروتزهای انگشت هیبریدی
پروتزهای هیبریدی ترکیبی از قطعات پروتزهای دیگر نظیر چند قطعه غیر فعال، قطعات برقی، قطعات فعال با نیروی بدن و … می باشد. استفاده از این نوع پروتزها یک راهکار عالی برای آن دسته از افرادی است که نیاز به بازیابی عملکردهای خود دارند.
تهیه پروتز انگشت شست
در صورتی که قصد تهیه پروتز انگشت شست با کیفیت بالا را دارید، می توانید به کلینیک کاویان طب که یکی از بهترین کلینیک های ارتوپدی فنی است مراجعه نمایید و متناسب با نیازهای روزانه خود، اقدام به تهیه پروتز انگشت شست نمایید. این کلینیک در ساخت پروتزهای خود بهترین متریال و تجهیزات روز دنیا را به کار می گیرد. در صورتی که قصد آگاهی از قیمت پروتز انگشت شست را دارید، می توانید با شماره 91008881-021 تماس بگیرید.
نتیجه نهایی
قطع عضو در هر یک از انگشتان دست، منجر به محدود کردن عملکردهای فرد خواهد شد. از آن جایی که انگشت شست نقش مهمی را در عملکرد فرد ایفا می کند، قطع شست سبب از بین رفتن 40 درصد از عملکرد دست شده و عوارضی را به همراه خواهد داشت. یکی از راهکارهایی که به بهبود عملکرد فرد کمک می کند، تهیه پروتزانگشت شست می باشد که در صورت عدم پیوند انگشت می توان بهترین پروتز شست را از کلینیک کاویان طب تهیه نمود.