با توجه به افزایش روند روز افزون بیماری دیابت، شاهد روند افزایشی عوارض آن از جمله زخم پای دیابتی می باشیم که در این مطلب به شرح علائم و روش های درمان آن خواهیم پرداخت.
از عوارض شایع بیماری دیابت، زخم پا می باشد که مزمن بودن و عدم درمان آن، عوارض جبران ناپذیری را به جای خواهد گذاشت. جهت کسب اطلاعات کامل در رابطه با زخم دیابتی با ما در این مطلب از کاویان طب همراه باشید.
در ادامه خواهید خواند..
show
مجموعه تخصصی ارتوز و پروتز کاویان کلینیک با بیش از 10 سال سابقه در زمینه ساخت انواع اعضاء مصنوعی و کمک حرکتی همراه شما عزیزان خواهد بود. برای مشاوره رایگان با شماره 91008881 -021 در ارتباط باشید. با ما در ارتباط باشید
زخم پای دیابتی چیست؟
همواره خطر ابتلا به زخم پای دیابتی، افراد مبتلا به دیابت مزمن و شدید را تهدید می کند. در طولانی مدت بیماری دیابت، سبب آسیب به اعصاب و رگ های پا شده که کاهش درک احساس درد و بی حسی را به همراه خواهد داشت. عدم توانایی درک محرک ها بر اثر این بیماری، احتمال آسیب دیدگی پاها و بریدگی و حرارت را افزایش می دهد. بنابراین زخم پای دیابتی را باید یک مشکل جدی طلقی کرد، زیرا عدم درمان به موقع آن، عوارض جبران ناپذیری از جمله قطع عضو را به همراه دارد. بدین ترتیب افراد دارای سابقه زخم دیابتی پا، باید هر سه ماه یک بار توسط پزشک معاینه شوند.
چه عواملی سبب ایجاد زخم پای دیابتی می شود؟
از عوامل اولیه بروز زخم پای دیابتی، می توان نوروپاتی محیطی و ایکسمی اندام های انتهایی را نام برد که بیماری شریان محیطی در ایجاد این دو عارضه موثر می باشد. در ادامه به شرح عوامل ایجاد زخم پای دیابتی خواهیم پرداخت:
نوروپاتی محیطی ناشی از دیابت
۹۰ درصد زخم های دیابتی را می توان ناشی از نوروپاتی محیطی دانست. در طی بالا بودن مرض قند خون، اعصاب حرکتی، حسی و خود مختار دچار آسیب خواهند شد. همچنین از دیگر عوارض نوروپاتی دیابتی، می توان به سیستم ایمنی ضعیف و عدم توانایی بدن در مقابله با عفونت اشاره نمود. بنابراین در پی بی حسی در پاها، فرد متوجه بریدگی، سوختگی یا سرمای شدید نشده و ممکن است زخم ایجاد شده در پا عفونت کند.
ضعف عضلانی و از دست دادن انعکاس از دیگر عوارض نوروپاتی دیابتی می باشد که سلب ناهنجاری در پا، بدشکلی و تغییر در نحوه راه رفتن خواهد شد. انحراف شست پا، بیماری پای شارکوت و انگشت چکشی از جمله عوارض این عارضه می باشد که به دلیل وارد آوردن فشار غیر عادی به پا، فرد را مستعد ابتلا به زخم می کند.
گردش خون ضعیف
بسیاری از بیماران دیابتی، به دلیل کاهش گردش خون در پاها، به زخم پای دیابتی مبتلا شده اند. در کنار ارزیابی علائم بیماران دیابتی باید حتما وضعیت گردش خون در بیمار نیز بررسی شود که بدین منظور می توان نبض کف و مچ پا را گرفت. در صورت عدم احساس نبض، از سایر آزمایشات به جهت تعیین گردش خون لازم استفاده می شود. به کار گیری روش های درمان برای بازیابی گردش خون به بهبود زخم های دیابتی کمک خواهد کرد.
عفونت
عفونت در کف پای بیماران دیابتی، می تواند منجر به گسترش عفونت در استخوان های پا و حتی قطع عضو و مرگ شود. ابتلا به دیابت سبب اختلال در سیستم ایمنی و افزایش خطر ابتلا به زخم پای دیابتی می شود. از جمله روش های درمان عفونت پای دیابتی، می توان به تخلیه چرک، مصرف آنتی بیوتیک، برداشتن بافت های مرده و جراحی اشاره نمود. شایان به ذکر است که عفونت های خفیف به کمک داروهای انتی بیوتیک قابل درمان بوده، اما عفونت های عمقی و شدید، احتمال بستری شدن بیمار در بیمارستان را افزایش می دهد.
زخم پای دیابتی چه علائمی دارد؟
ترشح از ناحیه آسیب دیده را می توان از نشانه های اولیه زخم پای دیابتی دانست. از سایر علائم زخم پای دیابتی، می توان به تورم، قرمزی و بوی بد در پا اشاره نمود. در اطراف زخم پای دیابتی، بافت سیاهی به نام اسکار یا قانقاریا ایجاد می شود که از مشهورترین علامت زخم پا می باشد. دلیل تغییر رنگ در اطراف زخم، اختلال در جریان خون می باشد. در صورت عدم درمان زخم دیابت پا، زخم در بافت های بیشتری گسترش یافته و عوارض جبران ناپذیری را به همراه خواهد داشت. در صورت سیاه شدن پای دیابتی و مشاهده سایر علائم ذکر شده، سریعا به پزشک مراجعه نمایید تا درمان های لازم انجام شود.
انواع زخم دیابت پا
از انواع زخم پای دیابتی، می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- زخم های نوروپاتیک
- زخم ایسکمیک
- زخم نورو ایسکمیک
زخم های نوروپاتیک
در حدود نیمی از بیماران دیابتی با گذشت ۲۵ سال از بیماری، علائم نوروپاتی ظاهر می شود که سبب ایجاد بی حسی و ضعف در پاها و نهایتا زخم پای دیابتی می شود. عواملی نظیر بالا بودن چربی خون، قند خون و مقاومت به انسولین نقش مهمی را در ایجاد نوروپاتی دیابتی ایجاد می کند.
زخم ایسکمیک
در افراد مبتلا به بیماری های شریان محیطی، شاهد بروز زخم های ایسکمیک خواهیم بود. قطع یا کاهش جریان خون در بخشی از بدن سبب نرسیدن اکسیژن مواد مغذی به بافت شده و نهایتا آسیب سلول و رگ سلولی را به همراه خواهد داشت. جهت درمان زخم ایسکمیک می توان موارد زیر را به کار گرفت:
- پیشگیری از بروز زخم
- حذف محرک های زخم
- پیشگیری از گسترش زخم پای دیابتی و محافظت از پوست اطراف
زخم نورو ایسکمیک
ابتلا به بیماری نوروپاتی محیطی و شریان های محیطی سبب بروز این نوع زخم خواهد شد که تشخیص به موقع و درست عامل ایجاد زخم ها، نقش مهمی را در روند درمان ایفا خواهد کرد.
درمان زخم پای دیابتی
در وهله اول هدف از درمان زخم دیابت پا، بهبود زخم و کاهش احتمال عفونت می باشد. زیرا گسترش عفونت ناشی از زخم دیابتی، سبب گسترش به سایر بافت ها شده و عدم درمان آن، قطع عضو را به همراه خواهد داشت. از جمله روش های درمان این بیماری عبارتند از:
دبریدمان زخم دیابتی
روش دبریدمان از جمله روش های درمان زخم دیابتی می باشد که در طی آن بخشی از بافت صدمه دیده یا کل بافت مرده حذف می گردد. فراموش نکنید که این روش باید حتما توسط پزشک انجام شود تا از آسیب به سایر نقاط بدن پیشگیری شود. جهت انجام این روش مراحل زیر به کار گرفته می شود:
- ضد عفونی کردن پوست اطراف زخم
- بررسی دقیق عمق زخم و وجود جسم خارجی در آن
- برش دادن بافت مرده و ضد عفونی کردن آن
پوشیدن کفش طبی مخصوص دیابت
زخم پای دیابت سبب فشار به پا شده که پزشک به جهت کاهش این فشار، استفاده از بریس و پوشیدن کفش های طبی و استاندارد مناسب بیماری دیابت را توصیه می کند. استفاده از موارد ذکر شده علاوه بر کاهش فشار بر روی زخم، روند بهبود را نیز سرعت می بخشد. به منظور بهبود زخم پای دیابتی، کفش طبی باید ویژگی های زیر را دارا باشد:
- این کفش باید از جنس چرم، کانواس یا جیز باشد.
- کفش ها باید دارای قابلیت تنظیم باشند.
- این کفش ها نباید بیش از حد تنگ باشد.
از تهیه کفش های نوک تیز، جلو باز و پاشنه بلند نیز خودداری کنید.
از سایر درمان زخم پای دیابتی، می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- مصرف انتی بیوتیک
- مرطوب نگه داشتن زخم
- کنترل بهینه قند خون
پیشگیری از ابتلا به زخم پای دیابتی
طبق تخقیقات انجام شده، بسیاری از زخم های پای دیابتی، عفونی بوده که ۲۰ درصد از آن ها، نهایتا ناچار به قطع عضو می شوند. بنابراین پیشگیری از زخم پای دیابتی در بیماران ابتلا به دیابت امری ضروری می باشد. بدین منظور کنترل و مدیریت قند خون را باید در اولویت قرار داد تا عوارض ناشی از دیابت کاهش یابند. همچنین رعایت موارد زیر در پیشگیری از زخم پای دیابتی کمک خواهد کرد:
- شستن هر روزه پاها
- کوتاه کردن ناخن های پا (به گونه ای که به بافت اطراف ناخن آسیب و صدمه وارد نشود)
- خشک کردن پاها پس از استحمام
- تعویض مرتب جوراب
- پوشیدن کفش های طبی و مناسب
همچنین به جهت جلوگیری از عود مجدد زخم پا پس از درمان، پوشیدن کفش های طبی توصیه می شود.
تهیه کفش های طبی برای زخم پای دیابتی
همان طور که گفته شد، یکی از روش های درمان و پیشگیری از زخم پای دیابتی، پوشیدن کفش های طبی می باشد. بنابراین می توانید کفش های طبی مناسب پای دیابتی را از کلینیک کاویان طب تهیه نمایید. شایان به ذکر است که در این کلینیک، کفش های طبی به صورت سفارشی طراحی و تولید می شوند و در ساخت آن ها، تمامی استانداردها و ویژگی های لازم جهت درمان زخم پای دیابتی به کار گرفته می شود. در صورت آگاهی از قیمت این کفش های طبی می توانید با کارشناسان این مجموعه از طریق شماره 91008881-021 در ارتباط باشید.
سخن پایانی
یکی از بیماری هایی که امروزه در حال گسترش می باشد، دیابت نام دارد که در صورت عدم کنترل آن، در دراز مدت عوارض جبران ناپذیری را به جای خواهد گذاشت. یکی از عوارض شایع و خطرناک این بیماری، زخم پای دیابتی می باشد که از جمله دلایل بروز آن، می توان به نوروپاتی محیطی، گردش خون ضعیف و عفونت اشاره کرد. داشتن سبک زندگی سالم، تشخیص به موقع این بیماری و پوشیدن کفش های طبی مناسب، نقش مهمی را در پیشگیری از زخم پای دیابتی ایفا می کند. بنابراین در صورت پیشگیری و درمان این بیماری می توانید کفش طبی مورد نیاز خود را به کلینیک کاویان طب سفارش دهید.
