بهترین درمان برای راه رفتن کودکان فلج مغزی (سی پی) چیست؟ در ادامه همراه ما باشید تا چگونگی راه رفتن کودکان سی پی را بررسی کنیم.
آسیب دیدن بخشی از مغز که مسئولیت تعادل و حرکت بدن را به عهده دارد، منجر به بیماری سی پی می شود. در بدو تولد، مشکلاتی مانند ضرب دیدگی مغز نوزاد در زایمان بریچ یا عدم رسیدن اکسیژن کافی به مغز، این بیماری را ایجاد می کند. این آسیب غیر پیشرونده مغزی، علائمی نظیر اختلالات حرکتی، پاسچر، اسپاسم عضلانی و عضلات ضعیف را به همراه دارد و گاهی اوقات ممکن است سبب ایجاد مشکلاتی در صحبت کردن، بینایی و شنوایی فرد شود. نوزادان مبتلا به سی پی (فلج مغزی) دچار اختلال در مراحل رشد و تاخیر در سینه خیز رفتن و نشستن می شوند. والدینی که فرزندانی با اختلال سی پی دارند، همواره نگران آینده کودکان خود هستند و به دنبال سریع ترین و بهتریشن درمان برای کودکان فلج مغزی خود می باشند و با سوالاتی مانند آیا کودکان مبتلا به فلج مغزی خوب می شوند؟ یا آیا راه رفتن کودکان سی پی امکان پذیر است؟ مواجه می شوند. گاهی اوقات عدم کسب نتیجه مورد نظر در درمان، والدین را نا امید می کند. هدف از نگارش این مطلب، معرفی بهترین درمان ها برای راه رفتن کودکان فلج مغزی می باشد، پس ما را تا انتها همراهی نمایید.
برای تهیه و خرید دستگاه تحریک الکتریکیه و مشاوره رایگان، با مجموعه تخصصی ارتوز و پروتز کاویان کلینیک با شماره تماس 02191008881 در ارتباط باشید.
علائم و نشانه های فلج مغزی
بیماری فلج مغزی علائم و نشانه های مختلفی داشته و بر عملکرد هر فرد تاثیر متفاوتی می گذارد. به طور مثال برخی مبتلایان جهت راه رفتن، به کمک سایر افراد نیازمندند، در حالی که برخی دیگر می توانند به راحتی راه بروند. بیماری سی پی در کودکان بیشتر منجر به اختلال در حرکت می شود، اما ممکن است علائم دیگری نیز در کودک دیده شود. از جمله علائم و مشکلات مرتبط با فلج مغزی، می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- ناتوانی ذهنی
- ایجاد مشکلات گفتاری، دیداری و شنوایی
- اختلالات رفتاری و یادگیری
- مشکلات تنفسی
- انحنای ستون فقرات به یک سمت (کژ پشتی)
- هایپرتونی یا حجیم شدن عضلات
- آتروفی عضلانی
- اختلال در الگوی راه رفتن مانند چرخش زانوها، راه رفتن روی پنجه و اردکی راه رفتن
- اسپاسم عضلات
- رفلاکس یا پرش غیر ارادی عضلات
لازم به ذکر است که لزوما علائم ذکر شده از نشانه های سی پی نبوده و ممکن است در پی ابتلا به فلج مغزی کودک، شاهد آن ها باشید. با این حال در صورتی که هر چه سریع تر و از سنین پایین به درمان این بیماری بپردازید، راه رفتن و توانایی های حرکتی کودک بهبود خواهد یافت.
از سایر این علائم می توان به کم تونوسی یا ضعف عضلانی (Hypotonia)، دیپلژی یا فلج متقارن (Diplegia)، فلج نیمی از بدن یا همی پلژی (Hemiplegia) و دیستونیا (Dystonia) اشاره نمود. در کودکان کم تر از 6 ماه که به بیماری سی پی مبتلا هستند، علائمی مانند سفتی و خشکی عضلات و ناتوانی در نگهداری گردن را شاهد خواهیم بود. همچنین کودکان سی پی 6 تا 10 ماه نمی توانند کارهایی مانند غلت زدن و بردن دست به سمت دهان را انجام دهند.
آیا امکان راه رفتن کودکان دچار فلج مغزی وجود دارد؟
برای پاسخ دادن به این سوال عوامل متععدی را باید در نظر گرفت که از جمله این عوامل می توان وزن کودک، شدت آسیب مغزی، شروع به موقع درمان و مستمر بودن درمان را نام برد. در وهله اول هدف از درمان، پیشگیری از تشدید علائم می باشد و در مرحله بعد تلاش بر بهبود اجزای آسیب دیده است. در زیر به بررسی موارد تاثیر گذار بر راه رفتن کودک خواهیم پرداخت:
- نوع فلج مغزی: بیماری فلج مغزی، انواع مختلفی دارد که به طور کلی می توان آن را به 5 دسته دیس کینتیک، اسپاستیک، آتاکسیک، هیپوتونیک و مختلط تقسیم بندی کرد. میزان پاسخ دهی به درمان، در هر یک از انواع فلج مغزی، به دلیل داشتن علائم مختلف، متفاوت خواهد بود.
- اندام های درگیر: فلج مغزی احتمال دارد در برخی از افراد یک اندام را درگیر کند و در فردی دیگر 4 اندام را درگیر کند. بر اساس تعداد اندام های درگیر، بیماری سی پی در دسته های کوادری پلژی (4 اندام درگیر)، تری پلژی (3 اندام درگیر)، همی پلژی (یک پا و یک دست درگیر)، دای پلژی (2 دست یا 2 پا درگیر) و مونو پلژی ( یک اندام درگیر) قرار می گیرد. هر چه اندام های کمتری در این بیماری درگیر باشد، احتمال بهبود بیماری بیشتر خواهد بود و فرد بیمار دجار مشکلات کم تری خواهد شد.
- زمان شروع درمان: تایم طلایی درمان، یکی از مهم ترین عواملی است که منجر به بهبود بیماری می شود. به دلیل بیشتر بودن پلاستی سیتی مغز در کودکان و نوزادان، هر چه زودتر اقدام به درمان نمایید، پیشرفت بیشتری را شاهد خواهید بود. با وجود این که امکان درمان علائم در سنین بالا نیز وجود دارد، اما به دلیل تشدید بیماری با بالا رفتن سن، روند درمان کندتر پیش می رود. پس هر چه سریع تر اقدام به شروع جلسات درمانی کنید.
- نقش خانواده در درمان: با وجود این که فیزیوتراپی و کادر درمان نقش مهمی را در روند بهبود بیماری و راه رفتن کودکان ایفا می کنند، اما خانواده نقش پر رنگ تری در بهبود دارد. حمایت از کودک در انجام دستورات درمانگر و تمرینات درمانی در منزل، از جمله نقش های خانواده است که نمی توان از آن غافل شد. لطفا به بهانه دلسوزی همه کارهای کودک سی پی خود را انجام ندهید، تا کودک شما استقلال و توانایی های خود را به دست آورد.
بهترین روش درمان برای راه رفتن کودکان سی پی
کاردرمانی و توانبخشی، اصلی ترین و بهترین روش برای درمان راه رفتن کودکان فلج مغزی می باشد. در زیر به شرح تکنیک های کاردرمانی فلج مغزی می پردازیم:
- آب درمانی: یک از روش هایی که موجب حرکت راحت کودکان سی پی و تقویت عضلات آن ها می شود، راه رفتن در آب می باشد. در این روش وزن بدن کودک در آب کم شده و راه رفتن آسان تر می شود.
- اصلاح الگوی راه رفتن: یکی دیگر از تمرینات کاردرمانی که به بهبود تعادل کودک و راه رفتن نرمال کمک می کند، اصلاح الگوی راه رفتن و تصحیح پوسچر می باشد که به ایستادن و حالت های متحرک بدن کمک می کند.
- ورزش درمانی: تمرینات کاردرمانی جسمی که کمک کننده در روند درمان فلج مغزی کودکان می باشند، در دو دسته زیر قرار می گیرند:
- تمرینات تعادلی: از آن جایی که تعادل در راه رفتن از اهمیت بالایی برخوردار است و موجب پیشگیری از صدمه دیدن و افتادن می شود، با استفاده از این تمرینات، می توان به حفظ تعادل کودکان سی پی، چه به صورت نشسته و چه به صورت پویا کمک کرد.
- تمرینات کششی-تقویتی: ورزش های کششی و تقویتی علاوه بر کمک به تقویت عضلات پا، در انعطاف پذیری و راه رفتن کودک بسیار حائز اهمیت است. از دیگر فواید این ورزش، می توان به رفع کوتاهی عضلات و آتروفی آن و گرفتگی عضلانی اشاره نمود.
اکنون قصد داریم به معرفی چند نمونه از تمرینات کاردرمانی که در مراکز درمانی جهت کمک به راه رفتن کودکان فلج مغزی به والدین توصیه می شود بپردازیم. توجه کنید که به هنگام انجام این تمرینات کودک خود را تنها نگذارید و در کنار او باشید تا کودکتان صدمه ای نبیند.
- راه رفتن روی لبه ای با ارتفاع کم یا یک خط صاف از جمله تمریناتی است که به بهبود تعادل کودک کمک می کند.
- در صورتی که قصد تقویت عضلات پای کودک خود را دارید، به فرزندتان کمک کنید تا از پله هایی با ارتفاع کم به طور مرتب بالا و پایین برود. این تمرین علاوه بر تقویت عضلات پا، به کاهش تون عضله و آتروفی نیز کمک می کند.
- اگر به دنبال تمرینی عالی جهت حفظ تعادل کودک خود می گردید، پیشنهاد ما سوارکاری می باشد. سوارکاری موجب حفظ تعادل کودک در وضعیت های متحرک و پویا می شود.
- قرار دادن کودک روی یک توپ سی پی از دیگر تمریناتی است که کودک حفظ تعادل را یاد می گیرد. کودک خود را در وضعیت های خوابیده به شکم، نشسته یا پل زدن به پشت، روی این توپ متحرک قرار دهید تا فرزند شما جهت حفظ تعادل خود روی این توپ تلاش کند.
- با بستن وزنه های مجازی تجویز شده توسط کاردرمانگر به ساق یا مچ پای کودک، کمک کنید تا کودکتان راه برود. راه رفتن با وزنه های ذکر شده، موجب افزایش تون ماهیچه ها و تقویت عضلات می گردد.
نکته حائز اهمیت در این تمرینات، استمرار آن ها می باشد. انجام تمرینات ذکر شده چند نوبت در روز، روند درمان را به طور پشمگیری بهبود می بخشد. همچنین جهت انجام این تمرینات حتما با متخصص کاردزمانی فرزندتان مشورت کنید و زیر نظر ایشان آن ها را انجام دهید. درمان های دیگری نیز جهت درمان علائم سی پی وجود دارد که از دیگر رویکردهای درمانی بیماری فلج مغزی، می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- فیزیوتراپی فلج مغزی اطفال: فیزیوتراپی سبب بهبود حرکت، قدرت، پوسچر، تعادل و انعطاف پذیری می شود. در فیزیوتراپی پس از ارزیابی توانایی های حرکتی کودک، مناسب ترین روش های درمان انتخاب می شود. می توان از فیزیوتراپی به عنوان یک اقدام پیشگیری کننده یاد کرد، زیرا برخی از علائم ممکن است به مرور تشدید شود. ابزارهای فیزیوتراپی شامل نوارهای مقاومت، وزنه و توپ تعادل می باشند.
- ابزارهای کمکی جهت حرکت: ابزارهایی طراحی و تولید شده اند که به تحرک کودکان مبتلا به فلج مغزی کمک می کنند. از جمله این ابزارها، می توان آتل دست و پا، ویلچر مخصوص و کیبوردهای نشانه ای یا ارتباطی را نام برد.
- ارتوز و پروتز: گاهی اوقات پزشک متخصص، استفاده از ارتز را پیشنهاد می کند که شما می توانید جهت تهیه آن ها به کلینیک کاویان مراجعه نمایید و ارتوز و پروتز متناسب با نیاز کودک خود را تهیه کنید. استفاده از این ارتز و پروتزها در حفظ تعادل و راه رفتن کمک کننده می باشد.
- داروهای فلج مغزی اطفال: در صورتی که درمان های غیر دارویی اثر نکند، پزشک داروهای کمک کننده به درمان سی پی را تجویز می کند. تزریق یا داروهای دهانی، منجر به توقف اسپاسم و حرکات ناخواسته می شود.
- جراحی: برخی از عمل های جراحی به درمان مشکلات حرکتی در افراد مبتلا به فلج مغزی کمک می کند. البته والدین باید به این نکته توجه کنند که الزاما عمل جراحی فلج مغزی مناسب همه کودکان مبتلا به CP نمی باشد. اغلب این عمل های جراحی، برای افراد مبتلا به سی پی اسپاتیک توصیه می شود. از جمله جراحی های CP که کمک کننده به حرکات افراد فلج مغزی می باشد، می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- افزایش طول عضله و تاندون
- انتقال تاندون
- tenotomy/myotomy
- Neurectomy
- استئوتومی
- آرترودز (Arthrodesis)
- selective dorsal rhizotomy
برای تهیه و خرید دستگاه تحریک الکتریکیه و مشاوره رایگان، با مجموعه تخصصی ارتوز و پروتز کاویان کلینیک با شماره تماس 02191008881 در ارتباط باشید.
جمع بندی
در این نوشته به معرفی بهترین درمان ها برای کودکان فلج مغزی پرداختیم و همان طور که گفته شد، هر کودک CP نسبت به شدت بیماری و مشکلات همراه با آن، روش درمانی متفاوتی خواهد داشت. در صورت نیاز به بریس، ارتوز و پروتز و همچنین درمان هایی نظیر فیزیوتراپی، می توانید با مراجعه به کلینیک کاویان طب از خدمات این مجموعه با سابقه بهره مند شوید و به درمان هر چه بهتر و سریع تر بیماری کودکتان کمک نمایید.
مجموعه تخصصی ارتوز و پروتز کاویان کلینیک با بیش از 10 سال سابقه در زمینه ساخت انواع اعضاء مصنوعی و کمک حرکتی همراه شما عزیزان خواهد بود. برای مشاوره رایگان با شماره 91008881 -021 در ارتباط باشید.
با ما در ارتباط باشید