اگر شما نیز از آن دسته افرادی هستید که از درد سیاتیک رنج می برید، این مقاله از کاویان طب را از دست ندهید.
درد عصب سیاتیک علت های متفاوتی دارد که از جمله آن ها می توان به بالا رفتن سن، بیرون زدگی دیسک و … اشاره نمود. این بیماری علائمی نظیر ضعف، بی حسی، گرفتگی در پاها و سوزن سوزن شدن پا را به همراه خواهد داشت. اما سوال این جاست که درد سیاتیک را چگونه درمان کنیم؟ در این مطلب ضمن شرح سیاتیک، روش های درمان آن را نیز شرح خواهیم داد.
در ادامه خواهید خواند ...
نمایش
سیاتیک چیست؟
سیاتیک پا sciatica بزرگ ترین عصب در انسان می باشد که از باسن به زانو کشیده شده است. در ناحیه زانو این عصب به دو شاخه تی بال و پرونئال تقسیم خواهد شد. عصب پرونئال نیز خود به دو عصب سطحی و عمقی تقسیم می شود که عصب پرونئال سطحی به سمت پوست رفته و تامین کننده حس در جلوی پای انسان می باشد. عصب سیاتیک ممکن است دردی در نواحی کمر، باسن و پاها را ایجاد کند و سبب ضعف و بی حسی در این نواحی شود. در صورت وارد آمدن آسیب جدی به عصب سیاتیک یا نواحی مرتبط با آن، درد در این ناحیه ایجاد خواهد شد. شایان به ذکر است که افزایش سن، خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد.
علت درد عصب سیاتیک چیست؟
عوامل بسیاری وجود دارند که می توانند با اثر گذاشتن بر روی عصب سیاتیک، منجر به درد آن شوند. سبک زندگی، نوع شغل و فعالیت های روزانه فرد، می تواند تاثیر مستقیمی بر علت درد عصب سیاتیک داشته باشد. به طور کلی از علل ایجاد کننده درد عصب سیاتیک، می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- فتق و در رفتگی دیسک کمر
- بالا رفتن سن
- وارد آمدن صدمه و آسیب به عصب سیاتیک
- تنگی نخاع
- خار استخوان
- سندرم پیریفورمیس
- اسپوندیلولیستز
- سیگار کشیدن
در ادامه این مطلب به بررسی هر یک از موارد ذکر شده خواهیم پرداخت:
در رفتگی دیسک
فتق دیسک کمر یا جا به جا شدن دیسک در اکثر مواقع درد عصب سیاتیک را ایجاد خواهند کرد. در این صورت دیسک با وارد آوردن فشار به ریشه های اعصابی متصل به سیاتیک به درد این عصب منجر خواهد شد. وظیفه دیسک های نرم و پر از مایع، ضربه گیری و جذب شوک برای مهره های کمر می باشد که در صورت در رفتن آن از جای مناسب خود، فشار به نخاع و اعصاب اطراف نخاع وارد خواهد شد.
بالا رفتن سن
با بالا رفتن سن و شروع روند پیری، بدن انسان تحلیل رفته که این امر منجر به وارد شدن فشار بیشتر اجزای ستون فقرات به عصب سیاتیک خواهد شد. به طور معمول این عارضه پس از ۴۰ تا ۵۰ سالگی در افراد ایجاد می شود.
صدمه و آسیب در ناحیه کمر
عواملی نظیر شکستگی ناشی از زمین خوردن یا آسیب به ناحیه کمر در سوانح رانندگی، احتمال ایجاد درد در عصب سیاتیک را افزایش می دهند.
تنگی نخاع
تنگ شدن کانال داخل ستون فقرات، تنگی کانال نخاعی نامیده می شود که تنگ شدن این کانال ها سبب فشار بر عصب نخاعی شده و علائمی نظیر ضعف، بی حسی و درد را به همراه خواهد داشت. با تنگ شدن فضای بین مهره ها، فشار وارده بر عصب سیاتیک افزایش یافته و درد در این عصب را ایجاد خواهد کرد. با وجود این که درد سیاتیک یکی از نشانه های تنگی نخاعی می باشد، ولی این درد در همه افراد به دلیل تنگی کانال نخاع نمی باشد.
خار استخوان
خار استخوانی که استئوفیت نیز نامیده می شود، به رشد بیش از حد استخوان در داخل مفاصل اطلاق می شود. علت ایجاد خار استخوان معمولا آرتروز و آسیب به مفاصل می باشد. این عارضه بیشتر در افراد ۶۰ سال به بالا دیده می شود و با فشرده سازی عصب به درد سیاتیک منجر خواهند شد.
سندرم پیریفورمیس
سندرم پیریفورمیس عارضه ای است که با سفت شدن و اسپاسم عضلات منجر به ایجاد فشار در عصب سیاتیک خواهد شد که در نتیجه آن درد در باسن، کمر و پشت ران را ایجاد خواهد کرد. شیوع این سندرم در زنان حدود ۶ برابر مردان می باشد. البته لازم به ذکر است که ارتباط عضله پیریفورمیس با عصب سیاتیک در هر فرد متفاوت خواهد بود.
اسپوندیلولیستز
اسپوندیلولیستز یا لغزش مهره ها در صورتی که یکی از مهره های ستون فقرات به سمت مهره زیرین حرکت کند ایجاد خواهد شد که در پی این جا به جایی عصب سیاتیک فشرده شده و در فرد درد را ایجاد خواهد کرد.
سیگار کشیدن
یکی از عواملی که می تواند بر لایه های خارجی دیسک کمر اثر گذاشته و به تخریب آن ها منجر شود، سیگار کشیدن می باشد.
با توجه به موارد گفته شده در بالا، درد سیاتیک علت های متفاوتی دارد و گاهی اوقات نمی توان دلیل روشن ایجاد این عارضه را یافت.
درد سیاتیک چه علائمی دارد؟
اگر تجربه درد سیاتیک را داشته باشید، قطعا می دانید که این درد در یک طرف از بدن ایجاد شده و از سمت ستون فقرات به ساق پا و پشت ران کشیده می شود. سایر علائم درد سیاتیک عبارتند از:
- بی حسی و ضعف در پا
- گرفتگی کف پا
- سوزن سوزن شدن پا
لازم است بدانید که درد سیاتیک نسبت به خفیف یا شدید بودن آن در هر فرد علائم متفاوتی را ایجاد خواهد کرد. در صورت شدید بودن درد سیاتیک، فرد با اختلال در راه رفتن و ایستادن مواجه خواهد شد.
تشخیص علت درد سیاتیک
همان طور که گفته شد، نسبت به علائم ایجاد کننده درد سیاتیک در هر فرد، شاهد علائم متفاوتی خواهیم بود. جهت تشخیص درد سیاتیک ابتدا باید به پزشک مراجعه نمود تا پزشک معالج پس از بررسی سابقه پزشکی شما و معاینات لازم، به درمان این عارضه بپردازد. از جمله روش های تشخیص درد سیاتیک، می توان به موارد زیر اشاره نمود:
معاینه فیزیکی
در طی معاینات فیزیکی، پزشک به بررسی قدرت عضلات و رفلکس شما خواهد پرداخت. همچنین پزشک از شما درخواست خواهد کرد که جهت تشخیص درد در نواحی بدن شما برخی حرکات کششی را انجام دهید. از جمله این حرکات عبارتند از:
- پزشک از بیمار می خواهد که روی پاشنه پا یا انگشتان راه رفته و همچنین چمباتمه زده و سپس بلند شود تا فشار وارد شده به عصب مورد بررسی قرار گیرد.
- از دیگر شیوه های ارزیابی این است که بیمار باید روی تخت دراز کشیده و پزشک اقدام به بلند کردن یکی از پاهای بیمار می نماید. در صورتی که درد در پاها به دلیل آسیب سیاتیک باشد، فرد درد شدیدی را تجربه خواهد کرد.
آزمایشات تصویر برداری
پس از معاینات فیزیکی و به جهت تشخیص دقیق بیماری، آزمایشات عکس برداری ضرورت می یابد. از بهترین روش های تشخیص علت درد سیاتیک، می توان تصویر برداری MRI و عکسبرداری رادیولوژی را نام برد. تصویربرداری به پزشک در تشخیص علت سیاتیک کمک شایانی خواهد کرد.
سی تی اسکن، اشعه ایکس ستون فقرات و ام آر آی از رایج ترین تصویر برداری ها در تشخیص آسیب و علت سیاتیک می باشد. گاهی اوقات نیز پزشک میلوگرام CT را برای بیمار تجویز خواهد کرد که در طی آن پس از تزریق رنگی خاص به ستون فقرات شما، تصویر واضحی از نخاع و اعصاب در اختیار پزشک قرار خواهد گرفت.
روش های درمان سیاتیک
خوشبختانه امروزه می توان با به کارگیری روش های مختلف، علائم دردناک ناشی از عصب سیاتیک را مدیریت کرد و به درمان این بیماری پرداخت. از جمله روش های درمانی جهت درمان این بیماری، می توان موارد زیر را نام برد:
ورزش و حرکات اصلاحی
یکی از روش های کمک به درمان درد ناشی از سیاتیک، انجام ورزش و حرکات اصلاحی می باشد که در ادامه برخی از آن ها را شرح خواهیم داد:
- به پشت روی زمین دراز کشیده و سپس با قرار دادن کف پای خود بر روی زمین، زانوها را خم کنید. سپس با جمع کردن عضلات باسن، شکم خود را رو به داخل نگه دارید.
- فراموش نکنید که در این حالت، باید پایین کمر شما روی زمین قرار گیرد. در این مرحله باسن خود را کمی از زمین بلند کرده و چند ثانیه در این حالت ثابت باقی بمانید و سپس به حالت ابتدایی خود بازگردید. این ورزش را ۱۰ بار تکرار کنید.
- در این تمرین باید در حالت ایستاده قرار بگیرید و پس از باز کردن پاها به گونه ای که فاصله کمی با هم داشته باشد، دست ها را بالای باسن نگه داشته و به بالا نگاه کنید و به آرامی لگن خود را به جلو فشار داده و در این حالت کمر را کمی به سمت عقب خم نمایید. لازم به ذکر است که در طول این تمرین باید زانوها صاف باشد. این وضعیت را به مدت ۱۰ ثانیه حفظ و سپس رها نمایید و آن را ۱۰ مرتبه انجام دهید.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی یکی از روش هایی است که به تسکین و درمان درد سیاتیک کمک می کند. در صورتی که پزشک فیزیوتراپی را برای شما تجویز کند، تمرینات کششی جهت افزایش انعطاف پذیری عضلات سفت شده به شما پیشنهاد داده می شود. همچنین در فیزیوتراپی ماساژ عمیق بافت، گرما و سرما درمانی و تحریک الکتریکی عصب از روی پوست انجام می شود تا بیماری شما هر چه سریع تر بهبود یابد. البته انتخاب این روش ها بستگی به شدت درد و آسیب وارد شده دارد.
دارودرمانی
از جمله روش های درمان از طریق تزریق و مصرف دارو، می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- تزریق های استروئید اپیدورال
- مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئید
- داروهای ریلکس کننده عضلات به منظور کاهش اسپاسم
از دیگر روش های درمانی درد عصب سیاتیک عبارتند از:
- عمل جراحی
- تحریک عصب
- روش بیوفیدبک
- طب فشاری
- طب سنتی
نتیجه نهایی
هدف از نگارش این متن، آشنایی شما عزیزان با علت های مختلف ایجاد کننده درد سیاتیک و علائم ناشی از آن می باشد. بنابراین در صورتی که هر یک از علائم ذکر شده در این مطلب را دارید، به پزشک و کلینیک های ارتوپدی مراجعه نمایید تا ضمن تشخیص علت درد شما، بهترین روش درمان سیاتیک به کار گرفته شود. از آن جایی که علت و شدت درد در هر فرد متفاوت می باشد، نمی توان برای همه افراد یک روش درمانی مشخص را به کار گرفت، بلکه باید پس از انجام معاینات و آزمایشات لازم، روش درمانی مناسب با درد فرد نظیر حرکات اصلاحی و ورزش، فیزیوتراپی، جراحی و … انجام شود.
بدون نظر