قطع نخاع عارضه ای خطرناک بوده که مشکلات وخیمی را در فرد ایجاد خواهد کرد. گاهی اوقات با هدف بازگرداندن توانایی های افراد دچار قطع نخاع، جراحی قطع نخاع انجام می شود که در ادامه به شرح این روش درمان خواهیم پرداخت.
قطع نخاع ممکن است در پی سقوط از ارتفاع و حوادث رانندگی ایجاد شود و فرد را دچار قطع نخاع از گردن و کمر کند. با ما در ادامه به همراه باشید تا روش های درمان این عارضه را شرح دهیم.
مجموعه تخصصی ارتوز و پروتز کاویان کلینیک با بیش از 10 سال سابقه در زمینه ساخت انواع اعضاء مصنوعی و کمک حرکتی همراه شما عزیزان خواهد بود. برای مشاوره رایگان با شماره 91008881 -021 در ارتباط باشید. با ما در ارتباط باشید
علت قطع نخاع
در رفتگی یا شکستگی ستون مهره ها در کمر و گردن منجر به آسیب نخاعی و گاها قطع عضو می شود. در پی این عارضه نخاع تحت فشار شدید قرار گرفته و در صورت آسیب دیدگی شدید، فلج اندام ها را به همراه خواهد داشت.
قطع نخاع به طور کامل فشار های روحی فراوانی را در بیمار ایجاد کرده که پزشکان تلاش می‌کنند با به کارگیری انواع روش های درمانی از جمله جراحی قطع نخاع به بهبود علائم ناشی از این عارضه کمک نمایند.
ایستادن و راه رفتن بیماران قطع نخاعی چگونه است؟
علائم قطع نخاعی گردنی
در پی قطع نخاع گردنی فرد دچار اختلالاتی در اندام فوقانی، اندام تحتانی و تنه خواهد شد که در زیر برخی از علائم این قطع نخاع را شرح داده ایم:
- فلج عضلات تنفس و در نتیجه اختلال در تنفس و گاها مرگ
- اختلال در عملکرد روده و مثانه
- از دست دادن حس لامسه یا کاهش آن
- اسپاسم و سفتی عضلات
- کاهش قدرت بیمار و گاها فلج کامل عضلات
- درد مزمن
- مشکلات فشار خون
بریس ضایعه نخاعی: درمان آسیب نخاعی با ارتز ضایعه نخاعی
علائم قطع نخاع در ناحیه سینه
اگر فرد با قطع نخاع در ناحیه سینه مواجه شود، تنها در اندام های تحتانی دچار مشکل یا فلج اندام ها خواهد شد. از علائم قطع نخاع در ناحیه سینه می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- فلج کامل اندام یا کاهش قدرت عضلات
- عدم توانایی کنترل ادرار و مدفوع
- درد در اندام های تحتانی
- اختلال در کنترل درجه حرارت بدن، تعریق و فشار خون
- عدم حس لمس در پوست
درمان ضایعه نخاعی: علائم ضایعه و آسیب نخاعی
علائم قطع نخاع کمر
آسیب دیدگی در ناحیه ستون مهره کمری در واقع آسیب به رشته های عصبی می باشد که در این نوع آسیب دیدگی نخاع نیز اندام فوقانی سالم بوده و تنها اندام های تحتانی تحت تاثیر قرار خواهند گرفت. همانند دو مورد ذکر شده در بالا، قطع نخاع کمری سبب درد اندام، کاهش یا از بین رفتن حس لمس در پوست، فلج کامل عضلات و اختلال در کنترل ادرار و مدفوع می شود.
دستگاه توانبخشی راه رفتن: اصلاح الگوی راه رفتن با دستگاه تحریک الکتریکیه Fes
چگونگی قطع نخاع در اندام ها
همان گونه که ذکر شد، قطع نخاع به علت در رفتگی و شکستگی ستون مهره ها بروز می کند. البته شایان به ذکر است که لفظ قطع نخاع به معنای قطع شدن نخاع نمی باشد، بلکه برای آسیب دیدگی های نخاع نیز به کار برده می شود. پس از قطع نخاع فلج اندام ها می تواند کامل یا ناکامل باشد که در ادامه به شرح آن ها خواهیم پرداخت.
فلج کامل نخاع
در صورتی که آسیب دیدگی شدیدی در مهره پنجم گردن ایجاد شود، فرد دچار فلج کامل در اندام های فوقانی و تحتانی خواهد شد که این عارضه کوادری پلژی نامیده می شود.
قطع نخاع در زیر مهره اول کمر نیز منجر به فلج کامل در اندام تحتانی خواهد شد که به آن پارا پلژی گفته می شود. در ابتدای ابتلا به قطع نخاع کامل، عضلات بدون حرکت و شل می باشند، اما با گذشت چند هفته عضلات سفت و منقبض خواهند شد.
فلج ناکامل نخاع
گاهی اوقات نیز بر اثر ضربات شدید، نخاع به طور موقت کارکرد خود را از دست داده که این عارضه فلج اندام ها را به همراه خواهد داشت. که معمولا پس از شش ماه بهبودی حاصل شود. در برخی از بیماران این وضعیت موقت بوده و پس از گذشت یک روز، بیماری به صورت خود به خودی بهبود می یابد.
ارزیابی ستون فقرات با سی تی اسکن چگونه انجام می شود؟
مراقبت از بیمار دچار قطع عضو
یکی از مهم ترین نکات در برخورد با بیماران دچار قطع عضو، زمانی است که فرد دچار آسیب دیدگی شده و قصد انتقال بیمار به بیمارستان را داریم. در این مواقع باید کمترین حرکت را در گردن و ستون مهره سینه ای بیمار ایجاد کرد، زیرا ممکن است فرد دچار در رفتگی ستون مهره و شکستگی باشد و حرکت دادن بیمار، سبب قطع نخاع شود.
البته انتقال بیمار به بیمارستان باید حتما توسط پرسنل انجام شود و دور گردن بیمار، گردنبند مخصوص بسته شود. از آن جایی که این بیماری بسیار حساس می باشد، باید مراقبت های زیر را به کار گرفت:
مراقبت از پوست
زخم بستر از جمله مشکلاتی است که بیماران قطع نخاعی با آن مواجه اند، زیرا این دسته از بیماران قادر به حرکت دادن اندام تحتانی و لگن نبوده و مدت زمان طولانی را به پشت می خوابند. به جهت پیشگیری از این مشکل، باید بیمار را مکررا جا به جا نمود و تشک های طبی استفاده کرد.
مراقبت از مفاصل
خشک شدن مفاصل از دیگر خطراتی است که بیمار دچار قطع نخاع را تهدید می کند و از آن جایی که ایجاد این عارضه غیر قابل بازگشت می باشد، باید از بیمار به خوبی مراقبت کرد و روزانه مفاصل اندام فلج شده را به حرکت در آورد. البته این حرکات توسط فیزیوتراپیست آموزش داده می شود.
مراقبت از دستگاه ادراری
همان طور که گفته شد یکی از علائم رایج در بیماران دچار قطع نخاع، عدم کنترل مثانه و روده می باشد. بدین جهت به بیماران سوند ادراری زده می شود تا هنگامی که بیمار قادر به کنترل ادرار شود.
مراقبت های حرکتی
در صورتی که عضلات لگن بیمار آسیب ندیده و فلج نشده باشد، بیمار می تواند به کمک بریس و صندلی های چرخدار حرکت کند. فیزیوتراپ مناسب ترین وسیله کمک حرکتی را به بیمار توصیه خواهد کرد تا آن ها را از کلینیک های ارتوپدی تهیه نمایند.
تشخیص آسیب نخاعی
پزشک در اورژانس با انجام معاینات دقیق و تست های حرکتی ممکن است آسیب نخاعی را رد کند، اما در صورتی که بیمار پس از حادثه از درد گردن رنج ببرد یا دچار ضعف و آسیب عصبی باشد، آزمایش های تشخیص زیر به کار برده می شود:
اشعه ایکس
یکی از روش های تصویر برداری جهت تشخیص آسیب نخاعی، اشعه ایکس می باشد. به کمک این روش می توان شکستگی ها و مشکلات ستون فقرات را تشخیص داد.
سی تی اسکن
سی تی اسکن روشی دقیق تر و جامع تر نسبت به اشعه ایکس می باشد و در طی آن تصاویر مقطعی عرضی از دیسک، استخوان و سایر مشکلات نمایان می شود.
MRI
در تصویر برداری رزونانس مغناطیسی یا MRI جهت تولید تصاویر کامپیوتری دقیق از امواج رادیویی و میدان مغناطیسی قوی کمک می گیرد.
درمان آسیب نخاعی
در این بخش قصد داریم روش های درمان آسیب نخاع یا قطع نخاع را شرح دهیم:
درمان آسیب دیدگی نخاع با فیزیوتراپی
در صورتی که قطع نخاع به صورت ناکامل باشد، می توان به کمک فیزیوتراپی علاوه بر تقویت عضلات به بازیابی توانایی های حرکتی فرد کمک کرد. در طی جلسات فیزیوتراپی، فیزیوتراپیست پس از بررسی وضعیت بیمار، مناسب ترین تمرینات را به وی ارائه خواهد داد و در صورت نیاز آموزش های لازم جهت استفاده از بریس و ویلچر داده می شود.
درمان آسیب دیدگی نخاع با طب سوزنی
طب سوزنی در کنار سایر روش های درمان، یکی از روش های موثر در درمان آسیب دیدگی نخاعی می باشد. از مزایای این روش می توان به کاهش درد، بهبود عملکرد روده و مثانه و کاهش اسپاسم عضلانی اشاره نمود.
درمان آسیب دیدگی نخاعی با حراحی
در برخی از بیماران دچار آسیب نخاعی به جهت آزاد سازی فشار در ناحیه آسیب دیده، جراحی قطع نخاع انجام می شود. جهت انجام این نوع جراحی باید به متخصص مغز و نخاع مراجعه نمود. امروزه به جهت بهبود کنترل ادرار و مدفوع و بهبود عملکرد فرد و کیفیت زندگی بیمار، جراحی آسیب نخاعی انجام خواهد شد.
عوامل خطر آسیب نخاعی
با وجود این که آسیب نخاعی در طی حوادث و ضربه ایجاد می شود، اما موارد زیر احتمال بروز این عارضه را افزایش می دهد. جنسیت، سن بیش از 65 سال، پرش در آب های کم عمق و اختلال استخوانی یا مفصلی از جمله عواملی است که منجر به افزایش احتمال آسیب دیدگی قطع نخاع خواهد شد.
مجموعه تخصصی ارتوز و پروتز کاویان کلینیک با بیش از 10 سال سابقه در زمینه ساخت انواع اعضاء مصنوعی و کمک حرکتی همراه شما عزیزان خواهد بود. برای مشاوره رایگان با شماره 91008881 -021 در ارتباط باشید. با ما در ارتباط باشید
نتیجه نهایی
ضایعه نخاعی سطوح مختلفی را شامل می شود و نسبت به شدت آسیب دیدگی، روش های درمان متعددی به کار گرفته می شود. از جمله روش های درمان این عارضه، جراحی قطع نخاع می باشد که امروزه به کمک این روش پزشکان موفق به کاهش بسیاری از علائم این بیماری شده اند.
