دلایل مختلفی در ایجاد درد مچ پا دخیل هستند که در این مطلب به شرح این دلایل و روش های دردمان درد مچ پا خواهیم پرداخت.
مجموعه ای از اختلالات و مشکلات در ناحیه مفصل لولایی اتصال دهنده ساق و پاشنه پا، سبب ایجاد درد مچ پا خواهد شد. در مچ پا شبکه پیچیده از ماهیچه ها، استخوان ها، تاندون ها و رباط وجود دارد که مستعد آسیب دیدگی و جراحت می باشند و در صورت آسیب دیدگی نظیر پیچ خوردگی یا شکستگی، فرد درد زیادی را در این ناحیه احساس خواهد کرد. در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا به شرح علائم درد مچ پا و علت این درد بپردازیم.
مچ پا مکانیزم پیچیده ای داشته و از دو مفصل تشکیل شده است. مفصل تالوکرورال یکی از مفاصل مچ پا می باشد که حرکت رو به پایین در مچ را امکان پذیر می کند. مفصل دوم با نام ساب تالار، امکان حرکت مچ پا به طرفین را امکان پذیر می کند. در دو طرف مفاصل ذکر شده، عضلات، تاندون ها و رباط هایی قرار دارند که تعادل و پایداری در این مفاصل را ایجاد می کنند.
علت ها و دلایل درد مچ پا
اغلب درد مچ پا بر اثر رگ به رگ شدن مچ پا بروز می کند، اما عوامل بسیاری وجود دارند که نقش مهمی را در ایجاد این درد ایفا می کنند که از رایج ترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
پیچ خوردگی مچ پا
چرخش ناگهانی یا پیچ خوردگی مچ پا، سبب خارج شدن مفصل پا از موقعیت درست و طبیعی خود شده که در این صورت درد و ناراحتی در این ناحیه از پا ایجاد خواهد شد. گاهی اوقات نیز در حین فعالیت های بدنی، پیچ خوردگی به سمت داخل ایجاد می شود که این عارضه سبب پارگی رباط اطراف مچ خواهد شد. در پی این عارضه احتمال ایجاد کبودی و تورم وجود دارد. از دیگر علل پیچ خوردگی مچ پا، می توان به راه رفتن روی سطوح ناهموار، ورزش کردن یا پوشیدن کفش های نا مناسب اشاره نمود.
ضعف مچ پا
ضعف در ناحیه مچ پاها از دیگر علل ایجاد درد مچ پا می باشد که از شایع ترین علل آن، می توان به راه رفتن زیاد و انجام کارهای سنگین اشاره نمود. البته ضعف مچ پا را باید امری جدی طلقی کرد، زیرا می تواند هشدار دهنده یک مشکل و بیماری جدی در فرد باشد که در صورت عدم درمان و پیگیری، عوارض جبران ناپذیری را به جای خواهد گذاشت. از علائم ضعف پا، می توان به بدن درد، اسپاسم عضلانی، کمر درد، لرزش در پاها، خستگی، از دست دادن تعادل و تورم و قرمزی در پاها اشاره نمود.
شکستگی مچ پا
درد مچ پا می تواند ناشی از شکستگی در یکی از استخوان های مچ باشد. زمین خوردن یا پیچ خوردگی مچ در طول ورزش یا بازی، از علل رایج شکستگی مچ پا می باشد. این شکستگی انواع مختلفی دارد که عبارتند از:
شکستگی قوزک جانبی
شکستگی قوزک داخلی
شکستگی دو قوزکی
از علائم این عارضه، می توان به ورم، التهاب، کبودی، درد مچ پا و … اشاره نمود.
پارگی تاندون آشیل
کشیدگی بیش از حد در تاندون آشیل، سبب پارگی این تاندون شده که علائمی نظیر درد مچ پا، تورم در نزدیکی پاشنه پا، ناتوانی در ایستادن و … را به همراه دارد. از رایج ترین علل پارگی تاندون آشیل، می توان افتادگی از ارتفاع و فعالیت های شدید ورزشی را نام برد. شایان به ذکر است که این عارضه را بیشتر در دوندگان شاهد خواهیم بود.
آرتروز
از دیگر علل درد مچ پا، می توان به نقرس، عفونت و آرتروز اشاره نمود. البته این عوامل نسبت به سایر موارد ذکر شده شایع نبوده و رواج ندارند. در صورت ابتلا به آرتروز، مفاصل تحت تاثیر قرار گرفته و فرد التهاب و درد در مچ پا را تجربه خواهد کرد.
آسیب دیدگی لیگامان های مچ پا
صدمه دیدن لیگامان های سمت داخلی پا، نسبت به پیچ خوردگی خارجی مچ پا، آسیب های جدی تری را به جای خواهند گذاشت. ورزش هایی نظیر هندبال، بسکتبال و فوتبال احتمال این عارضه را افزایش داده و عوارضی نظیر بی ثباتی مچ پا و درد مچ پا را به همراه دارد.
درد مچ پا چه علائمی را به همراه دارد؟
از جمله علائم درد مچ پا عبارتند از:
تورم در مچ
سفتی و قرمزی
حساسیت به لمس و گرمی در ناحیه آسیب دیده
تغییر رنگ پوست
احساس درد
ناتوانی در بلند کردن اجسام سنگین
احساس درد در مفاصلی نظیر ساق پا
اختلال در راه رفتن
در صورت بروز درد مچ پا در هنگام راه رفتن یا درد مچ پا بعد از ورزش، باید به جهت تشخیص و درمان علت درد مچ پا به پزشک مراجعه نمود، زیرا در برخی موارد، عدم درمان به موقع عوارض جبران ناپذیری را به جای خواهد گذاشت.
درد مچ پا نشانه چیست؟
در صورت احساس درد شدید در مچ پا و مشاهده ورم و کبودی در این ناحیه، مراجعه به متخصص ارتوپد ضروری می باشد، زیرا تشخیص دقیق علت این عارضه نیاز به بررسی توسط پزشک دارد. به طور کلی بروز درد آزار دهنده و مبهم در این ناحیه، می تواند ناشی از کشیدگی عضلات، مشکلات عصبی، آسیب نخاعی و التهاب مفصل باشد.
دلیل درد مچ پا هنگام راه رفتن چیست؟
از جمله علل دردهای آزار دهنده در ناحیه مچ پا به هنگام راه رفتن ممکن است به دلیل آسیب تاندون، ماهیچه های مچ پا، استخوان و رباط های این ناحیه باشد. به همین دلیل از مهم ترین دلایل درد مچ پا هنگام راه رفتن را می توان کشیدگی تاندون، شکستگی یا پیچ خوردگی مچ پا دانست.
در صورتی که در حین راه رفتن، درد در پشت مچ پای شما ایجاد شود، شما دچار پارگی یا شکستگی تاندون آشیل شده اید که معولا این عارضه در طی ورزش های شدید ایجاد می شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه نمود؟
همیشه شدت درد عامل تعیین کننده جهت مراجعه به پزشک نمی باشد، بلکه در برخی مواقع آسیب وارد شده به مچ پا، دردی به همراه نداشته، بنابراین در صورت مواجه شدن با هر یک از علائم ذکر شده در زیر، مراجعه به پزشک جهت تشخیص علت و درمان درد مچ پا ضروری می باشد.
بیرون زدگی تاندون یا استخوان پا
عدم توانایی در ایستادن یا راه رفتن
احساس درد شدید و ایجاد تورم در آن ناحیه
ایجاد کبودی بلافاصله پس از آسیب
قرمزی، گرمی و حساسیت به لمس که بر اثر عفونت بروز می کند.
احساس ترکیدن در استخوان مچ پا
برطرف شدن درد مچ پا پس از گذشت یک الی سه هفته
تب بالای ۳۷/۷ درجه
تشخیص اختلالات مچ پا
پس از مراجعه به پزشک، به جهت تشخیص دلیل درد و اختلالات مچ پا، پزشک اقدام به بررسی و معاینه مچ پا و پرسیدن سوالاتی در رابطه با جراحات و وارد شدن آسیب به مچ می کند. قطعا تشخیص دلیل چنین عارضه ای، تنها با معاینه فیزیکی امکان پذیر نبوده و نیاز به آزمایشات عکس برداری می باشد که از جمله این آزمایشات می توان به موارد زیر اشاره نمود:
ام آر آی
سی تی اسکن
عکس برداری با اشعه ایکس
درمان درد مچ پا
روش های درمانی متعددی جهت درمان درد مچ پا به کار گرفته می شود که عبارتند از:
روش R.I.C.E
از رایج ترین روش های درمان درد مچ پا، می توان به تکنیک R.I.C.E اشاره نمود که این تکنیک شامل موارد زیر می شود:
استراحت: در صورت بروز درد مچ پا در هنگام راه رفتن یا ایستادن باید تا حد امکان از ایستادن و اعمال وزن روی پاها پیشگیری نمود و تا مدتی از انجام فعالیت های معمول روزانه دوری کرد.
یخ: قرار دادن کیسه یخ به مدت ۱۵ الی ۲۰ دقیقه و ۳ بار در روز به درمان درد کمک شایانی خواهد کرد.
فشار: به جهت کاهش ورم ناشی از آسیب در مچ پا، می توان از باند کشی استفاده کرد.
بالا گرفتن پا: قرار دادن پا بالاتر از سطح قلب به کاهش ورم و درد مچ پا کمک خواهد کرد.
مصرف داروهای مسکن
داروهایی نظیر ناپروکسن سدیم و ایبوپروفن به کاهش درد و تسریع بهبودی کمک خواهد کرد. البته لازم به ذکر است که با به کار گیری هر یک از روش های درمان، احتمال درد مچ پا در صبح یا پس از فعالیت وجود دارد.
بستن مچ پا
در صورت تشخیص و تجویز پزشک، می توان مچ پا را توسط اسپلینت، آتل و ارتزهای مناسب بست. استفاده از این ابزارهای ارتوپدی به افزایش ثبات پاها و پیشگیری از کشش بیشتر رباط ها کمک می کند. همچنین این اسپلینت ها در پیشرفت روند بهبودی نیز موثر می باشند.
استفاده از کفش و کفی های طبی
از دیگر راهکارهای بهبود درد مچ پا، می توان پوشیدن کفش و کفی های طبی را نام برد که سبب محافظت بیشتر از پاها در برابر آسیب دیدگی و صدمات می شود. از دیگر دردمان های درد مچ پا، می توان به موارد زیر اشاره نمود:
تزریق پی آر پی
تزریق گاز اوزون
فیزیوتراپی
استفاده از لیزر سرد
شاک ویو تراپی
ماساژ درمانی
تهیه کفش و کفی های طبی
همان طور که گفته شد، پوشیدن کفش و کفی های طبی علاوه بر بهبود عوارض ایجاد شده ناشی از درد مچ پا، سبب پیشگیری از آسیب به پا نیز خواهد شد. همچنین استفاده از بریس و اسپلینت ها نیز به درمان درد مچ پا کمک شایانی خواهد کرد. بدین ترتیب در صورت نیاز می توانید کفش و کفی های طبی و انواع بریس، اسپلینت و ارتزها را از کلینیک کاویان طب تهیه نمایید. متخصصین این مجموعه در انتخاب بهترین نوع ارتز، نسبت به عوارض ایجاد شده در مچ پا به شما کمک خواهند کرد.
نتیجه نهایی
از آن جایی که روزانه به مچ پا فشار زیادی وارد می شود، این ناحیه از پا مستعد جراحت و آسیب دیدگی می باشد. از جمله علل ایجاد این درد، می توان پیج خوردگی مچ پا، شکستگی، ضعف در این ناحیه، پارگی تاندون آشیل و … را نام برد که جهت درمان دردهای ناشی از این موارد، باید پس از مراجعه به پزشک و با صلاحدید ایشان، روش هایی نظیر مصرف داروهای مسکن، بستن پا با بریس و اسپلینت و استفاده از کفش و کفی های طبی اشاره نمود که در صورت نیاز می توان به کلینیک کاویان طب جهت تهیه کفش و کفی های طبی و بریس مناسب درد مچ پا با کیفیت بالا مراجعه کرد.