کجی جمجمه نوزاد می تواند بر اثر عوامل مختلفی از جمله، فشار به سر در رحم یا هنگام زایمان، خوابیدن ثابت در یک موقعیت و یا بدرت، بر اثر ناهنجاری های ژنتیکی ایجاد شود. بسته به نوع تغییر شکل سر نوزاد، پزشکان ممکن است راه های درمان مختلفی را پیشنهاد می دهد و در بسیاری از موارد، با گذر زمان اصلاح سر به خودی خود انجام می شود. در ادامه مطلب برخی از علل شایع بد فرمی جمجمه نوزادان را بررسی خواهیم کرد.
مرکز تخصصی ساخت کلاه طبی فرم دهی سر نوزاد کاویان کلینیک با بیش از 10 سال سابقه در زمینه ساخت انواع اعضاء مصنوعی و کمک حرکتی همراه شما عزیزان خواهد بود. برای مشاوره رایگان با شماره 91008881 -021 در ارتباط باشید.
با ما در ارتباط باشید
اطلاعات اولیه در مورد رشد جمجمه نوزادان
چه عواملی باعث کجی جمجمه نوزاد می شود؟
اطلاعات اولیه در مورد رشد جمجمه نوزادان
جمجمه یک کودک از همپوشانی صفحات استخوانی تشکیل شده که به وسیله یکسری درز به هم متصل می شوند. با خروج استخوان های یک ناحیه از خطوط اتصال، سر کودک به طور نامتقارن رشد می کند. درزها بین 2-3 سالگی بسته خواهند شد و قبل از بستن شدن، جمجمه های تازه متولد شده بسیار نرم و قابل انعطاف هستند. به دلیل انعطاف پذیری سر نوزادان، فشار بر روی یک یا چند قسمت جمجمه، ممکن است باعث تغییر شکل آن شود که این تغییر شکل، می تواند در رحم، در حین زایمان و یا در اوایل نوزادی رخ دهد.
اگر به سر نوزاد در دوران بارداری یا زایمان فشار وارد شود، شکل آن از حالت عادی تغییر خواهد کرد. برخی از شناسه های بارداری یا زایمان هایی که موجب تغییر شکل جمجمه می شوند به عبارت زیر است:
- عدم تناسب سفالوپلویک (CPD): هنگامی که سر نوزاد بیش از حد از لگن مادر بزرگ تر باشد.
- الیگوهیدرامنیوس: عدم وجود میزان کافی مایعات آمنیوتیک
- دوقلوها / چند زایمان
- تولد بریچ
پزشکان باید با انجام آزمایشات قبل از زایمان و بررسی وضعیت سلامت کودک، هر یک از نشانه های فوق را در نظر بگیرند، تا در صورت نیاز یکسری از مداخلات پزشکی را برنامه ریزی نمایند. عدم تشخیص و اقدام سریع، ممکن است موجب ضربه شدید به سر نوزاد در حین زایمان شود.
چه عواملی باعث کجی جمجمه نوزاد می شود؟
تولد
تولد چه به صورت سزارین چه زایمان طبیعی، ممکن است موجب تغییر شکل سر کودک شود. سر نوزادان برای کمک به پایین آمدن از کانال زایمان، کمی قابل فشردن می باشد که این امر راحتی کودک و مادر را در حین زایمان طبیعی به دنبال دارد. در کودکان و بزرگسالان، جمجمه مانند یک استخوان بزرگ گرد شده به نظر می رسد، اما در واقع جمجمه چندین استخوان ادغام شده است.
در نوزادان تازه متولد شده، جمجمه هنوز از چندین استخوان صاف تشکیل شده که آزادانه به هم متصل هستند. قسمت های نرم در بالا و نزدیک پشت سر کودک، فونتانل نامیده می شوند. مفاصل آزاد و سوراخ های جمجمه کودک، به تغییر شکل سر و گیر نکردن هنگام تولد کمک می کنند، به همین دلیل است که اگر یک زایمان طولانی مدت و یا یک زایمان طبیعی دارید، ممکن است سر کودک کمی کج به نظر برسد.
در سزارین، به دلیل اینکه نوزاد مجبور به گذر از یک خروجی باریک با فشار زیاد نیست، سر گردتری خواهد داشت. با این حال، گاهی حتی نوزادانی که از طریق سزارین متولد می شوند، ممکن است بسته به موقعیت و یا فشارهای قبل از زایمان، شکل سر آن ها کمی تغییر شکل داشته باشد. جای نگرانی نیست، کودک کاملا خوب است و شکل متفاوت سر، مغز او را تحت تأثیر قرار نمی دهد و این تغییر شکل جمجمه هنگام تولد موقتی خواهد بود. علل و انواع تغییر شکل سر در هنگام تولد شامل موارد زیر است:
- زایمان با مکش: اگر کودک با کمک مکش متولد شود، ممکن است در بالای سر او یک توده ایجاد شود.
- پنس: اگر پزشک از فورسپس (یک جفت گیره بزرگ) برای بیرون کشیدن نوزاد استفاده کند، سر ممکن است از طرفین اندکی فرورفتگی داشته باشد.
- سر مخروطی: فشار زیاد در داخل کانال زایمان یا زایمان طولانی، ممکن است موجب تغییر شکل سر کودک به شکل مخروط شود. فشار هنگام تولد می تواند استخوان های جمجمه را کمی روی یکدیگر فشار دهد و باعث شود سر کمی تیز به نظر برسد.
- چند زایمان: اگر دوقلو یا چند قلو دارید، نوزادان در داخل رحم، فضای کمتری دارند که این امر باعث صافی سر برخی از نوزادان می شود، زیرا جای زیادی برای جابجایی ندارند.
- ورم و برجستگی: کودکان در هنگام تولد ممکن است در قسمت بالا یا پشت سر خود، ورم یا برآمدگی داشته باشند که معمولا مایعات یا خونی است که در زیر پوست سر جمع شده و به طور معمول طی یکی دو هفته از بین می روند.
موقعیت قرار گیری سر
تحقیقات نشان می دهد خوابیدن به پشت، ایمن ترین راه برای خوابیدن کودک در تخت است که با این حال، این امر می تواند منجر به تغییرات موقت در شکل سر کودک شود. ممکن است در سن یک ماهگی تا 2 ماهگی متوجه صافی سر کودکتان شوید. مسائل مربوط به شکل جمجمه کودک، بسیار رایج بوده و به پلاژیوسفالی موضعی معروف است. کودک در این موقعیت، بسته به نحوه خوابیدنش دچار صافی پشت سر یا یک طرف سر می شود. دلایل صاف شدن سر کودک می تواند شامل موارد زیر باشد:
- به پشت خوابیدن
- بیش از حد دراز کشیدن روی صندلی ماشین، کالسکه یا راک
- ترجیح به خوابیدن به یک طرف خاص
- عضلات فشرده گردن (تورتیکولی عضلانی) که چرخاندن کودک را فقط به یک سمت آسان تر می کند
نقص مادرزادی
مفاصل نرم در جمجمه به طور معمول تا حدوداً 2 سالگی بسته نمی شوند و جمجمه انعطاف پذیر، اجازه می دهد تا مغز کودک به طور طبیعی رشد کند. نقصی مادرزادی به نام کرانیوسینوستوز، زمانی اتفاق می افتد که بعضی از استخوان های جمجمه کودک خیلی زود به هم بپیوندند. اگر این اتفاق قبل از رشد کامل مغز کودک رخ دهد، ممکن است عوارض دیگری از جمله موارد زیر را ایجاد کند:
- تشنج
- نابینایی
- ضربه مغزی
کرانیوسینوستوز منجر به تغییرات مختلفی در شکل جمجمه کودک می شود، مانند:
- سر بلندتر و باریک تر که این یک بیماری در هنگام تولد به نام اسکافوسفالی شناخته می شود.
- صاف شدن یک طرف پیشانی کودک که این امر می تواند تغییر چشم و صورت را به دنبال داشته باشد.
- پهن و کوتاه شدن سر کودک که این وضعیت به نام براکیسفالی شناخته می شود.
- صاف شدن پشت سر کودک
- سر کودک ممکن است مثلثی به نظر برسد، از جلو باریک و از عقب پهن تر
راهای درمان کجی جمجمه نوزاد
بدون نیاز به درمان
در بسیاری از نوزادان تازه متولد شده که شکل سر متفاوتی دارند، به هیچ وجه نیاز به درمان خاصی وجود ندارد. برجستگی ها و تورم، در عرض 2 هفته از بین می روند، زیرا استخوان های سر دوباره سر جای خود قرار می گیرند.
درمان در منزل
اگر جمجمه کودک به حالت موضعی تغییر شکل داده باشد، روش های خانگی می تواند به درمان مشکل کمک کند.
- کودک خود را به پشت بخوابانید تا بخوابد. پس از خواب، به آرامی سر را بچرخانید تا در طرف دیگری غیر از پشت دراز بکشد. برای نگه داشتن سر کودک از هیچ بالش یا ابزار دیگری استفاده نکنید.
- در طول روز، کودک را در حالت های مختلف و یا به حالت ایستاده نگه دارید.
- یک اسباب بازی نورانی یا پر سر و صدا در کنار کودک قرار دهید تا سر خود را به سمت آن برگرداند. این کار کودک را ترغیب به برگرداندن سر به جهات مختلف می کند. همچنین بستن اسباب بازی کوچک به مچ دست کودک نیز می تواند مفید باشد.
- با انجام تمریناتی، کمک به تقویت عضلات گردن کودک نمایید. همانطور که کودک یاد می گیرد سر خود را بلند کند، گردن او نیز قوی تر می شود که این امر کمک می کند تا بتواند سر خود را بیشتر بچرخاند و از ایجاد نواحی صاف جلوگیری کند.
اگر این مراحل موثر نیستند یا نگرانی های دیگری وجود دارد، متخصصان و مشاوران کلینیک تخصصی کاویان، می توانند شما را بیشتر راهنمایی نمایند.
کلاه درمانی کودک
شاید تا به حال برخی از نوزادان را دیده باشید که از کلاه ایمنی کوچکی استفاده می کنند که باعث می شود مانند دوچرخه سواران مینیاتوری به نظر برسند. کلاه های درمانی کوچک، به آرامی به سر کودک کمک می کنند تا گردتر و متقارن شود. اگر کودک سر بسیار صاف یا نامتقارنی دارد یا بعد از گذر 4 ماه، اوضاع تغییر نکند، لازم است به طور موقت کلاه درمانی خود را بپوشد.
ابتدا پزشک متخصص مطمئن می شود که کودک علائمی از کرانیوسینوستوز ندارد. گاهی اوقات این بررسی جمجمه، با اشعه ایکس صورت می گیرد. یک کلاه درمانی مخصوص نوزادان، به آرامی به قسمت های وسیع تر سر فشار می آورد تا قسمت های صاف را دوباره به شکل خود درآورد. کودک ممکن است مجبور باشد تا حدود 22 ساعت در روز و حدود 4 ماه آن را بپوشد.
سایر درمان ها
علل جدی تر تغییر شکل سر کودک، ممکن است نیاز به درمان فوری داشته باشد. نقایص مادرزادی، مانند کرانیوسینوستوز، گاهی اوقات برای کاهش فشار در جمجمه نیاز به جراحی دارد و در موارد خفیف تر، یک کلاه درمانی مخصوص می تواند به آرامی به شکل گیری سر کمک کند.
پزشک متخصص کجی جمجمه نوزاد
بررسی مرتب اندازه سر کودک می تواند این اطمینان را حاصل کند که هیچ دلیل جدی در تغییر شکل سر وی وجود ندارد. برخی از تغییرات در شکل سر کودک، ممکن است موجب فشار بیش از حد درون سر شود که این می تواند برای مغز در حال رشد مضر باشد. اگر چیزی غیر معمول یا متفاوت در مورد شکل سر کودک خود مشاهده کردید، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید، مانند:
- شکل سر کودک 2 هفته یا بیشتر بعد از تولد، هنوز نامتقارن باشد
- برآمدگی یا تورم روی سر
- فرو رفتگی روی سر
- عدم وجود هیچ ناحیه نرمی (فونتانل) روی سر
- لبه های محکم یا برجسته روی سر
- تغییر در شکل یا موقعیت چشم کودک
- تغییر در شکل پیشانی کودک
- رشد کند یا بدون رشد اندازه سر کودک
مرکز تخصصی ساخت کلاه طبی فرم دهی سر نوزاد کاویان کلینیک با بیش از 10 سال سابقه در زمینه ساخت انواع اعضاء مصنوعی و کمک حرکتی همراه شما عزیزان خواهد بود. برای مشاوره رایگان با شماره 91008881 -021 در ارتباط باشید.
با ما در ارتباط باشید
جمع بندی
کجی جمجمه نوزاد یک عارضه شایع در بین کودکان است که در بسیاری از موارد به خودی خود قابل درمان می باشد. در مواردی که بسته به شرایط کودک نیاز به درمان وجود داشته باشد، با ابزارهای کمک درمانی، به راحتی می توان مشکل را برطرف نمود. مجموعه تخصصی ارتوز و پروتز کاویان کلینیک با 10 سال سابقه در زمینه ساخت انواع اعضاء مصنوعی و کمک، حرکتی همراه شما عزیزان خواهد بود. برای مشاوره رایگان با شماره 91008881 -021 در ارتباط باشید.
بیشتر بخوانید
Changes to Baby Head Shape: Causes, Treatments, and Concerns